Έχεις πιάσει τον εαυτό σου να ξεστομίζει αυτή τη φράση στο παιδί ή στα παιδιά σου, θέλοντας να το πείσεις πως η σημαντικότερή του δουλειά, όσο είναι παιδί, είναι το διάβασμά του και τίποτα άλλο; Μπορεί και να το έχεις κάνει, χρησιμοποιώντας το ύστατο επιχείρημα για να το πείσεις ότι η μελέτη των μαθημάτων του είναι το σπουδαιότερο πράγμα στον κόσμο. Είναι άραγε η μελέτη και το διάβασμα το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή ενός παιδιού και τι αντίκτυπο έχει η ανάθεση μίας τέτοιας ευθύνης, της μοναδικής μάλλον, στον ψυχισμό και την ανάπτυξη ενός παιδιού;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Σίγουρα η μελέτη των μαθημάτων και η ανάληψη της ευθύνης του διαβάσματος μπορούν να κάνουν ένα παιδί υπεύθυνο, με την προϋπόθεση ότι μελετά μόνο του και η δική μας βοήθεια στη μελέτη του είναι επικουρική, όταν μας τη ζητήσει το ίδιο. Βέβαια, το να αναλάβει ένα παιδί την ευθύνη του διαβάσματός του, είναι μια διαδικασία που χρειάζεται να γίνει σταδιακά, έχοντας δείξει στο παιδί τον τρόπο ή τους τρόπους μελέτης, έχοντας δώσει στο ίδιο το χώρο και το χρόνο να επιλέξει με ποιο τρόπο θα διαβάζει και έχοντας δείξει σε εκείνο εμπιστοσύνη ότι μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτή την ευθύνη.
Ωστόσο, περιορίζοντας την ευθύνη των παιδιών μόνο στο διάβασμα, τα αποκόβουμε από την υπόλοιπη ζωή της οικογένειας κι από μία σειρά ευθυνών που θα κληθούν στο μέλλον ως ενήλικες να αναλάβουν τα παιδιά μας.
Πέρα, λοιπόν, από τη μελέτη, ένα παιδί οφείλει να αναλαμβάνει, ανάλογα με την ηλικία του κι άλλες ευθύνες, όπως είναι η τακτοποίηση του δωματίου του, η φροντίδα ενός κατοικίδιου που υπάρχει στην οικογένεια, το πότισμα των λουλουδιών, η βοήθεια του μικρότερου αδελφού στη μελέτη, η λίστα με τα ψώνια της ημέρας, το άπλωμα των ρούχων και τόσα άλλα.
Τα παιδιά μέσα από τις δουλειές του σπιτιού που θα τους αναθέσουμε, αισθάνονται υπεύθυνα και το συναίσθημα της εκπλήρωσης βοηθά στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους.
Σίγουρα θα έχεις ακούσει μαμάδες να παραπονιούνται για τα βλαστάρια τους που δεν κάνουν τίποτα στο σπίτι και χρειάζεται να τα κάνουν όλα αυτές. Πολλές φορές αυτή η απραξία των παιδιών είναι το φυσικό αποτέλεσμα της δικής μας απαγόρευσης να ασχοληθούν με το οτιδήποτε γιατί έχουν διάβασμα ή ακόμα εξαιτίας του σιωπηλού μας φόβου πως δε θα τα καταφέρουν τόσο καλά όσο αν τα κάναμε εμείς, οπότε γιατί να χάνουμε χρόνο;
Να σου θυμίσω ότι στην Ελλάδα έχουν μεγαλώσει γενιές εξαρτημένων από τους γονείς τους παιδιών και θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν τέτοιου είδους παιδιά ακριβώς γιατί οι γονείς τα αποκόπτουν από κάθε είδος ευθύνης. Με κύρια αιτία την οικονομική κρίση, ας αναλογιστούμε πόσα παιδιά εξακολουθούν να εξαρτώνται οικονομικά και συναισθηματικά από τους γονείς τους, κουβαλώντας αυτή την εξάρτηση-πληγή σε κάθε είδους σχέση τους…
Όχι λοιπόν, η δουλειά ενός παιδιού δεν είναι το διάβασμα και τίποτε άλλο. Το να μοιράζεται δουλειές μέσα στην οικογένεια, ανάλογες της ηλικίας του πάντα, θα το βοηθήσουν να μάθει την έννοια της συνεργασίας και της λειτουργίας μέσα σε μία ομάδα. Το να μπορεί ένα παιδί να ολοκληρώσει τις δουλειές που του έχουν ανατεθεί, το κάνουν υπεύθυνο και τονώνουν την αυτοπεποίθησή του. Ακόμα και στην περίπτωση που δεν καταφέρει να φέρει εις πέρας κάτι που του ανατέθηκε, και με την προϋπόθεση ότι θα σταθούμε στο πλάι του κι όχι απέναντί του ως επικριτές, θα πάρει ένα πολύ σπουδαίο μάθημα, αυτό της ευελιξίας και της αποδοχής.
Ένα παιδί έχει ανάγκη να συνδεθεί με την οικογένειά του και η σύνδεση αυτή επιτυγχάνεται με το να το κάνουμε συμμέτοχο των δραστηριοτήτων και των εργασιών μέσα στο σπίτι. Από την άλλη δεν είναι μόνο οι δουλειές που θα κάνουν ένα παιδί πιο υπεύθυνο και θα ενισχύσουν την αίσθηση της σύνδεσής του με την οικογένεια.
Τα διάφορα μικροπροβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητά μας, είναι άλλος ένας ισχυρός κρίκος στο δέσιμό μας ως οικογένεια.
Πάντα με γνώμονα την ηλικία και στη συναισθηματική ωριμότητα των παιδιών μας, μπορούμε να τα κάνουμε συμμέτοχους των θεμάτων που μπορεί να αντιμετωπίζουμε. Αν για παράδειγμα, η οικογένεια αντιμετωπίζει ένα οικονομικό πρόβλημα, εξηγώντας στο παιδί ή στα παιδιά μας για αυτό, τους κάνουμε κοινωνούς της κατάστασης και τους μαθαίνουμε πώς μπορούν να αντιμετωπίζουν μια κατάσταση με ευελιξία. Επίσης, ένα θέμα υγείας, αν δεν αντιμετωπιστεί ως επτασφράγιστο μυστικό, θα δώσει ανακούφιση σε μας, ωριμότητα στα παιδιά μας και θα τα βοηθήσει να διαχειριστούν τέτοιου είδους καταστάσεις στο μέλλον με σεβασμό και αλήθεια, ίσως όντας γονείς και εκείνοι με τη σειρά τους.
Στις μέρες μας που οι περισσότερες σχέσεις, όλων των ειδών, περνάνε κρίση, ακριβώς γιατί κάποτε η υπερπροστατευτικότητα κι η αυστηρότητα, ο ατομισμός και η μυστικοπάθεια έθεσαν τα ακλόνητα θεμέλια αυτής της κρίσης, οφείλουμε ως γονείς να δώσουμε το σημαντικότερα εφόδια στα παιδιά μας, αυτά της ενσυναίσθησης, της συνεργασίας, της ωριμότητας, της αποδοχής και της προσαρμοστικότητας. Και πώς αλλιώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό; Μα κάνοντάς τους κοινωνούς της καθημερινότητας μέσα στην οικογένεια, αναθέτοντάς τους ευθύνες και δουλειές που θα τα κάνουν υπεύθυνα και θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους.
Γράφει η Χαρά Μαρκατζίνου
