Σαν νύχια που γδέρνουν τον μαυροπίνακα, η γκρίνια ενός παιδιού μπορεί να σπάσει τα νεύρα και του πιο υπομονετικού γονιού.
Η γκρίνια είναι ένα μείγμα ομιλίας και κλάματος που συνεχίζεται όσο το παιδί ζητάει κάτι ή επικοινωνεί μαζί σας. Το ξέρετε ότι το αγγελούδι σας, προσχολικής ηλικίας, είναι χειριστικό όταν αρχίζει να γκρινιάζει… και στο τέλος νικάει και γίνεται το δικό του!
«Απ’ όταν η κόρη μου, η Ελίνα, άρχισε να μιλάει με ολόκληρες προτάσεις, γκρίνιαζε για το κάθε τι… για να της δώσω να φάει πρωινό, για να δει τηλεόραση, για να της δώσω ένα σνακ, για να την πάρω αγκαλίτσα, για να της φτιάξω το παιχνίδι που χάλασε, για να πάρει τηλέφωνο τη γιαγιά της, για να κερδίσει την προσοχή μου. Η γκρίνια ήταν ασταμάτητη. Προσπαθούσα με κάθε τρόπο να αντισταθώ… κρατιόμουν, σφιγγόμουν, δάγκωνα τη γλώσσα μου, περίμενα να περάσει η μπόρα… τίποτα! Η γκρίνια συνεχιζόταν. Ώσπου μία φορά έχασα εντελώς την υπομονή μου και της φώναξα «σκάσε επιτέλους!» και η κόρη μου έβαλε τα κλάματα. Συνειδητοποίησα ότι δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος να βάζω τις φωνές για να μη γκρινιάζει, οπότε αναζήτησα βοήθεια για να αντιμετωπίσω την γκρίνια».
– Μαρία, 34 ετών.
Να ξεκαθαρίσω κάτι… τα παιδιά που γκρινιάζουν ΔΕΝ είναι απαραιτήτως κακομαθημένα, ούτε και το κάνουν επίτηδες για να σας σπάσουν τα νεύρα! Η γκρίνια είναι ο πιο εύκολος τρόπος για ένα μικρό παιδί να εκφράσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του όταν είναι κουρασμένο, εκνευρισμένο, πεινασμένο, βαριέται ή κάτι το ενοχλεί.
Επειδή οι γονείς θέλουν να δώσουν τέλος στην γκρίνια όσο πιο γρήγορα γίνεται, κάνουν το χατίρι του παιδιού και νομίζουν ότι έτσι δε θα ξαναγκρινιάξει. Δυστυχώς, η συμπεριφορά τους έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα… κάνοντας το χατίρι του παιδιού, του διδάσκουν ότι με την γκρίνια μπορεί να πετύχει αυτό που θέλει.
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας παρόλο που έχουν αναπτύξει καλό λεξιλόγιο και συνεννοούνται χωρίς πρόβλημα, ακόμα δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν εκφράσεις που δείχνουν συναίσθημα και να πουν πώς νιώθουν. Έτσι, όταν κατακλύζονται από έντονα συναισθήματα, καταφεύγουν στην γκρίνια.
Το παιδί ξέρει ότι η γκρίνια είναι ο σίγουρος τρόπος για να κερδίσει την προσοχή του γονιού
Ακόμα και αν το παιδί σας μπορεί να σας πει ότι διψάει ή ότι το σφίγγει η ζώνη στο καθισματάκι του αυτοκινήτου ή οτιδήποτε, θα καταφύγει στην γκρίνια για δύο λόγους:
1. επειδή κάτι το ζορίζει και το δυσκολεύει και το κάνει να μην αισθάνεται καλά και
2. επειδή έχει μάθει από την εμπειρία του ότι αν γκρινιάξει θα του δώσετε προσοχή, ακόμα και αν είναι αρνητική προσοχή.
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τεστάρουν τα όρια που υπάρχουν και θέλουν να διαπιστώσουν μέχρι που φτάνει η παντοδυναμία τους. Αν δεν αντέχετε την γκρίνια, να ξέρετε ότι το παιδί σας θα συνεχίσει να γκρινιάζει, γιατί αντιλαμβάνεται ότι έχει δύναμη επάνω σας, αφού σας κάνει να θυμώνετε!
Τα παιδιά επιθυμούν την προσοχή των γονιών τους και προκειμένου να την αποκτήσουν θα κάνουν το οτιδήποτε. Για ένα μικρό παιδί και η αρνητική προσοχή εξακολουθεί να είναι προσοχή, επειδή, για παράδειγμα, η μαμά αφήνει το μωρό και ασχολείται με το τρίχρονο που γκρινιάζει, έστω και φωνάζοντάς του και μαλώνοντάς το.
ΜΗΝ κάνετε αυτά τα δύο πράγματα, αν θέλετε να σταματήσει η γκρίνια!
1. Μην αρχίσετε να διαπραγματεύεστε
Αν πείτε στο παιδί σας: «Θα σου δώσω ένα ακόμα μπισκότο, αλλά δε θα γκρινιάξεις άλλο, εντάξει;» το πιθανότερο που θα συμβεί είναι να συνεχίσει το παιδί σας την γκρίνια μέχρι να φάει όλα τα μπισκότα στο πακέτο… αφού πέτυχε η στραγητική του και με την γκρίνια κέρδισε ένα, γιατί να μην γκρινιάξει κι άλλο για να τα φάει όλα; Έτσι λειτουργεί ο εγκέφαλος και η λογική του παιδιού προσχολικής ηλικίας.
2. Μην εκνευρίζεστε
Δεχτείτε ότι η γκρίνια είναι ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού. Όταν σταματήστε να εκνευρίζεστε και να αντιδράτε στην γκρίνια του παιδιού, τότε και αυτό θα σταματήσει να γκρινιάζει! Ο λόγος; Η γκρίνια του θα έχει πάψει να πετυχαίνει τον στόχο της, δηλαδή εσάς!
4 τρόποι για να σταματήσετε την γκρίνια του παιδιού
1. Αποδεχτείτε την για λίγο και μην αντιδράτε με θυμό
Σε κάποια στιγμή ηρεμίας, εξηγήστε στο παιδί σας ότι ο κανόνας από δω και πέρα είναι ότι:
«Αν γκρινιάζεις δεν θα σου απαντώ, θα περιμένω να σταματήσεις και να μου πεις τι θέλεις με τον σωστό τρόπο».
Αν το παιδί αρχίσει την γκρίνια, πείτε:
«Δεν καταλαβαίνω τι θέλεις, πες το με τον σωστό τρόπο».
2. Ενθαρρύνετε το παιδί να χρησιμοποιεί λέξεις και κανονική φωνή για να ζητάει κάτι
Θα εκπλαγείτε αν σας πω ότι πολλές φορές τα μικρά παιδιά δεν ξέρουν τι ακριβώς εννοούμε όταν τους λέμε «πες το με καλό τρόπο» και τις ανάλογες φράσεις. Στο μυαλό τους, από τη δική τους οπτική γωνία, αυτό που λένε και ζητάνε είναι με τον σωστό τρόπο! Διδάξτε στο παιδί πώς να χρησιμοποιεί κανονικά τη φωνή του, πώς να εκφράζει αυτό που νιώθει και να ζητάει αυτό που επιθυμεί κανονικά, χωρίς γκρίνια. Για να του δώσετε να καταλάβει, κάντε το μέσα από παιχνίδι, ηχογραφώντας τη φωνή του ή τραβώντας ένα βίντεο την ώρα που γκρινιάζει και κάποια στιγμή που ζητάει κάτι κανονικά. Συζητήστε για τις διαφορές στον τρόπο του και ενθαρρύνετέ το να ζητάει με κανονική φωνή.
3. Επαινέστε το παιδί όταν δεν γκρινιάζει
Μην θεωρήσετε ότι επειδή το παιδί σας κάνει το σωστό άρα δεν χρειάζεται να πείτε κάτι! Αντίθετα, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δώσετε θετική προσοχή στο παιδί σας, να του πείτε τι κάνει σωστά και να το επαινέσετε.
4. Υπομονή!
Μην περιμένετε θαύματα! Πολλοί γονείς μου λένε:
«Μα το δοκίμασα χτες και δεν έπιασε!».
Να θυμάστε ότι τα παιδιά, όπως και οι μεγάλοι, χρειάζονται χρόνο για να αλλάξουν τις συνήθειές τους.
