Αφού έχουμε πει τόσο πολλά για την ανάγκη για σταθερά όρια, γιατί να τονίσουμε την ευελιξία; Εξάλλου, η ευελιξία δεν βρίσκεται ένα βήμα μόνο μακριά από την επιτρεπτικότητα; Τα παιδιά δεν βλέπουν αυτή την κατάσταση σαν ευκαιρία να χειραγωγήσουν τους γονείς τους;
Έχει αποδειχθεί πως η ευελιξία αποτελεί πολύ σημαντικό συστατικό μιας ιγιούς σχέσης γονέα – παιδιού και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να «ανεχόμαστε» τα ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΑ σφάλματα των παιδιών μας. Αλλά ευελιξία δεν σημαίνει ολοκληρωτική αποποίηση ευθύνης.
Σε μια καλή σχέση γονιού – παιδιού, η ευελιξία είναι μια μορφή επικοινωνίας.
Ας πούμε ότι έχει συμφωνηθεί στο σπίτι να γίνεται το διάβασμα εγκαίρως. Τότε, τί θα κάνετε όταν ο γιος σας σας πει : « Ξέρω πως τα έκανα σαλάτα σε αυτό το τεστ. Ήμουν χάλια τις δύο τελευταίες νύχτες και δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Μπορούμε να το ξεχάσουμε;» Η μαμά που αφήνει το περιστατικό να περάσει, γνωρίζοντας πως ο γιος της δεν τήρησε τον κανόνα γιατί δεν αισθανόταν καλά, δείχνει ευελιξία. Η ευελιξία της μαμάς μεταδίδει στο παιδί της πως την ενδιαφέρουν περισσότερο ζητήματα όπως η υγεία του και η ειλικρίνειά του, παρά το διαγώνισμα. Σε αυτή την περίπτωση, η εμμονή της μαμάς για το διάβασμα θα ήταν περιττή, αντιπαραγωγική και πιθανώς θα ζημίωνε τη σχέση στοργής που μοιράζεται με τον γιο της.
Βέβαια, το παιδί που βρίσκει σταθερά δικαιολογίες, που δεν τηρεί το δικό του μέρος στη συμφωνία, είτε πρόκειται για το σχολείο είτε για τις δουλειές του σπιτιού ή για άλλες υποχρεώσεις, χρειάζεται αποφασιστική αντιμετώπιση.
Αλλά, ακόμη κι όταν είμαστε αποφασιστικοί, και πάλι μπορούμε να μεταδώσουμε στοργή και ενδιαφέρον, ακούγοντας τα παιδιά μας, προτείνοντας να τα βοηθήσουμε να βρουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους να ελέγξουν την συμπεριφορά τους και θέτοντας τις βάσεις ώστε να τα πάνε καλύτερα την επόμενη φορά.
Όταν παρατηρούμε πως συνεχώς αθετούνται οι κανόνες, θα πρέπει να αναλογιστούμε τη σοφία του συγκεκριμένου κανόνα.
Ο κανόνας που λέει πως «όλα τα μαθήματα θα πρέπει να έχουν τελειώσει για να δεις τηλεόραση, να μιλήσεις με τους φίλους σου, ή να καθίσεις στον υπολογιστή» μπορεί να λειτουργεί μια χαρά με ορισμένα παιδιά, αλλά ένα άλλο παιδί μπορεί να είναι πολύ ικανότερο να καθίσει και να κάνει τα μαθήματά του μετά από μισή ώρα τηλεόρασης, αφού μιλήσει με τον φίλο του ή αφού χαζέψει λίγο στον υπολογιστή. Κάποια παιδιά έχουν πραγματικά ανάγκη μια αποσυμπίεση μετά το σχολείο.
Μια μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το διάβασμα μπορεί να απαιτήσει αρχικά αρκετή επίβλεψη από μέρους σας, αλλά αντί να βρίσκετε συνέχεια εξαιρέσεις σε κανόνες για το διάβασμα, ίσως είναι καλύτερα να βρείτε έναν κανόνα που να ταιριάζει καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία σας και σε εκείνη του παιδιού σας. Συνήθως ξέρουμε πότε παραβαίνουμε τους κανόνες από εξάντληση ή απόγνωση («Φτάνει πια! Μπορείς να δεις τηλεόραση όλη νύχτα, δεν με νοιάζει!»), από χειραγώγηση («Ας μην πηγαίνω σχολείο αν δεν φοράω χαμηλοκάβαλο τζιν όπως όλα τα παιδιά») ή από ευαισθησία, ευελιξία και κοινή λογική.
Για την αποτελεσματική λειτουργία ενός σπιτιού και για τη βέλτιστη ανατροφή ενός παιδιού, οι γονείς πρέπει να εφαρμόζουν σωστά την πειθαρχία ώστε τα παιδιά τους να παραμένουν ασφαλή, να ενθαρρύνεται ο αυτοέλεγχος και να προωθούνται οι καλές αξίες. Πρέπει επίσης να υπάρχει αρκετή ευελιξία ώστε οι γονείς να ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία και να διατηρούν τη στοργική σχέση και τη σύνδεση με τα παιδιά τους. Έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός περιορισμού και ευελιξίας αυξάνει την προσαρμοστικότητα των παιδιών σε όλα τα επίπεδα προσωπικής και ακαδημαϊκής επιτυχίας.
Απόσπασμα «Το τίμημα της Αφθονίας» Madeline Levine, εκδ. Μάρτης
