Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο γίνονται γονείς χωρίς συγκεκριμένη προετοιμασία.
Ψυχική ανωριμότητα των ανθρώπων που γίνονται γονείς
Στο άρθρο αυτό δε θα αναφερθώ στις ακραίες περιπτώσεις βίας και παραμέλησης παιδιών, οι οποίες βλέπουν συχνά το φως της δημοσιότητας και/ή παίρνουν το δρόμο της δικαιοσύνης. Θα αναφερθώ σ’ένα πολύ πιο συνηθισμένο φαινόμενο, ειδικά στις μέρες μας: τη ψυχική ανωριμότητα των ανθρώπων που γίνονται γονείς. Οι γονείς αυτοί, για διάφορους λόγους που σχετίζονται, συνήθως, με τη δική τους ανατροφή, όπως η υπερπροστασία, η ανεπαρκής συναισθηματική φροντίδα ή κι η ανωριμότητα των δικών τους γονέων που μπορεί να φτάνει ή να μη φτάνει σε βαθμό κακοποίησης και παραμέλησης, δεν ωριμάζουν ικανοποιητικά για ν’αναλάβουν με επάρκεια το ρόλο του γονέα.
Εντούτοις, οι γονείς αυτοί, συνήθως, είναι σε γενικές γραμμές καλοί. Ενδιαφέρονται για την ευημερία των παιδιών τους κι οι προθέσεις τους γι’αυτά μπορεί να’ναι οι καλύτερες, προσφέροντας αρκετά απ’αυτά που μπορούν. Το πρόβλημα, όμως, είναι ακριβώς αυτό: εκείνα που προσφέρουν – παρά τις καλές τους προθέσεις – είναι περιορισμένα, από ψυχολογική άποψη.
Χαρακτηριστικά γονέων με ψυχική ανωριμότητα
Ας δούμε, λοιπόν, κάποιες συμπεριφορές γονέων που χαρακτηρίζονται από ψυχική ανωριμότητα. Αναφέρω, εκ των προτέρων, ότι σίγουρα δεν παρουσιάζουν όλοι τον ίδιο βαθμό ανωριμότητας, αλλά και ότι αυτός δεν εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο σ’όλους τους γονείς.
1. Βάζουν πάντα τις δικές τους ανάγκες ή και του συντρόφου τους, σωματικές και ψυχολογικές, πάνω από του παιδιού.
Μερικά παραδείγματα: τρώνε οι ίδιοι πρώτα και το καλύτερο φαγητό αντί τα παιδιά. Δε θηλάζουν τα μωρά για να μην περιορίζονται οι έξοδοι τους. Αφήνουν μικρά παιδιά που δεν κατανοούν την παροδική απουσία κι είναι προσκολλημένα σ’αυτούς για να κάνουν ταξίδια, αλλά και γονείς που ανέχονται κακοποίηση του παιδιού απ’τον άλλο γονέα για να μην έρθουν σε ρήξη μαζί του, και άλλα.
2. Δυσκολεύονται πολύ να προσαρμοστούν στις αλλαγές και θυσίες που απαιτεί ο ερχομός ενός παιδιού.
Διαμαρτύρονται και παραπονιούνται έντονα για το πώς άλλαξε η ζωή τους. Αισθάνονται θυμωμένοι, αποστερημένοι και καταπιεσμένοι γιατί περιορίζεται ο ελεύθερος τους χρόνος, η ξεκούρασή τους κι οι προσωπικές τους δραστηριότητες.
3. Μεταθέτουν τις πρακτικές και ψυχολογικές ευθύνες τους προς τα παιδιά τους σε τρίτους.
…(γιαγιάδες, σταθμούς, νταντάδες και άλλους), βασιζόμενοι υπερβολικά στη βοήθεια και καθοδήγησή τους. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η (όχι αναγκαστική) ανατροφή των παιδιών από τους παππούδες αντί τους γονείς που εστιάζουν πολύ στην καριέρα και τη ψυχαγωγία τους, αλλά κι η ανάληψη του ρόλου του πατέρα από τη γιαγιά. Αυτό, βέβαια, δεν είναι φυσιολογικό και διαταράσσει τις ισορροπίες. Πρωταρχικό ρόλο στη ζωή των παιδιών πρέπει να έχουν οι δύο γονείς και μετά οποιοσδήποτε άλλος.
4. Αρνούνται ή δυσκολεύονται να αναλάβουν ευθύνες για συμπεριφορές και προβλήματα των παιδιών τους.
Αποδίδουν τις δικές τους ευθύνες ο ένας στον άλλο, στο ίδιο το παιδί («είναι προβληματικό παιδί») και σε τρίτους, όπως το σχολείο, την κοινωνία και άλλους, τους οποίους κατηγορούν για δικά τους λάθη και ανεπάρκειες.
5. Δυσκολεύονται να συγκρατήσουν τις παρορμήσεις τους για το καλό των παιδιών τους – δεν έχουν αρκετή υπομονή κι αυτοέλεγχο.
Αδυνατούν ν’αντιληφθούν ή να συγκρατήσουν στο μυαλό τους τη δύναμη της συμπεριφοράς τους πάνω στα παιδιά τους, με αποτέλεσμα να ξεσπούν επανειλημμένα μ’έντονο θυμό κι άλλες συναισθηματικές ανασφάλειες μπροστά ή και πάνω στα παιδιά.
6. Δίνουν υποσχέσεις που δεν κρατούν.
Υπόσχονται στα παιδιά πράγματα που δεν τηρούν ή στο/στη σύζυγο ότι θα κάνουν πράγματα για την οικογένεια και δεν τα κάνουν, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι μ’αυτόν τον τρόπο οι άλλοι αισθάνονται προδομένοι και κλονίζεται η εμπιστοσύνη τους.
7. Γίνονται χειριστικοί
…ξεγελούν τα παιδιά τους για να πετύχουν κάτι. Λένε ψέματα για να αποφύγουν να κάνουν κάτι για αυτά. Αυτό είναι χειρότερο όσο μεγαλύτερα είναι τα παιδιά, αφού αντιλαμβάνονται περισσότερο το ψέμα, ενώ υπάρχουν περισσότεροι τρόποι επικοινωνίας, τους οποίους οι ψυχικά ανώριμοι γονείς αποφεύγουν.
Διαβάστε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα
