Μαμά τι έπαθες; ΑΚΑΤΑΛΑΒΙΣΙΑ;;;
Χμ, παιδική ερώτηση με βάθος, μήκος, πλάτος! Αλήθεια, γιατί κατά καιρούς μπλοκάρουμε και δεν «ακούμε» τι μας λένε τα παιδιά μας; Ίσως επειδή προσπαθούμε να απαντήσουμε, να διδάξουμε, να δώσουμε διάλεξη, να διορθώσουμε τα πράγματα, να προσφέρουμε λύσεις. Καλά και όμορφα όλα αυτά, αλλά πολύ συχνά αχρείαστα, αφού το παιδί χρειάζεται να μάθει να διαχειρίζεται μόνο του τα θέματά του. Τελικά το πιο σημαντικό στις συζητήσεις με το παιδί είναι να μπορεί ο γονιός να ακούσει με συναισθηματική κατανόηση. Να ακούσει καλά, προσεκτικά, με τεντωμένα τα αυτιά (χωρίς να σκαλίζει το κινητό ή να διαβάζει μηνύματα στο κομπιούτερ!).
Πώς γίνεται ο γονιός καλός ακροατής του παιδιού του;
1. Δώστε το 100% της προσοχής σας στο παιδί.
Κοιτάξτε το στα μάτια και πείτε «σε ακούω». Και ακούστε, χωρίς αποσπάσεις της προσοχής: δηλαδή, κλείνοντας κινητό και σταθερό! Το παιδί σας θα θυμάται μια ζωή ότι κλείσατε το τηλέφωνο ή το κομπιούτερ απλώς για να το ακούσετε!
2. Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού και αναλογιστείτε τι συμβαίνει, χωρίς να κρίνετε.
«Μάλλον θύμωσες με την αδερφή σου» ή «φαίνεται ότι ανησυχείς για το αυριανό τεστ» ανοίγουν τη συζήτηση, ενώ αντίθετα «πρέπει να φέρεσαι καλά στη μικρή σου αδερφή!» ή «δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείς για το αυριανό τεστ» δεν επιτρέπουν συζήτηση.
3. Ταυτιστείτε συναισθηματικά, μη ρωτάτε.
Συναισθηματική ταύτιση είναι να καταλάβετε και να καθρεφτίσετε το συναίσθημα που σας δείχνει το παιδί: «δείχνεις λυπημένος σήμερα». Αυτό, με ένα ζεστό χαμόγελο ανοίγει το δρόμο για συζήτηση περισσότερο από δεκάδες ερωτήσεις!
4. Mη κοιτάτε το παιδί στα μάτια!
Σας φαίνεται παράξενο; Κι όμως, οι σοβαρές συζητήσεις με τα παιδιά γίνονται με πιο χαλαρό τρόπο, χωρίς να τα κοιτάμε κατάματα. Είναι προτιμότερο να κάνουμε τη συζήτηση στο αυτοκίνητο, περπατώντας, την ώρα του μπάνιου ή με σβηστά φώτα πριν τον ύπνο.
5. Βοηθήστε το παιδί να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του με ενσυναίσθηση.
Η ενσυναίσθηση είναι η κατάσταση στην οποία είναι σαν να κρατάμε έναν καθρέφτη και να καθρεφτίζουμε τα συναισθήματα του άλλου, είναι όταν μπαίνουμε συναισθηματικά στη θέση του άλλου. Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε το πώς αισθάνεται το παιδί (ακόμα και αν δε συμφωνείτε) και αντισταθείτε στον πειρασμό να του πείτε «αυτά είναι σαχλαμάρες» ή να μη νιώθει έτσι, όταν πρόκειται για αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός ή η ζήλια. Όταν κατανοούμε και αποδεχόμαστε ένα αρνητικό συναίσθημα, χάνει την έντασή του και υποχωρεί.
6. Μην προσπαθήστε να αλλάξετε τα συναισθήματα του παιδιού.
Πραγματικά, το να ακούσετε προσεκτικά αυτό που σας λέει το παιδί, να αναγνωρίσετε και να αποδεχτείτε τα συναισθήματά του είναι ο καλύτερος τρόπος για να στηρίξετε το παιδί σας. Το να προσπαθήστε να μειώσετε τη σπουδαιότητα του συναισθήματος, να ξεγελάσετε το παιδί ή να του στρέψετε την προσοχή σε κάτι άλλο είναι μορφές ακύρωσης του πώς αισθάνεται το παιδί.Όταν το παιδί δεχτεί, επεξεργαστεί και εκφράσει το άσχημο συναίσθημα, τότε μπορείτε να το βοηθήσετε να αλλάξει τη διάθεσή του.
7. Μη λύσετε εσείς το πρόβλημα.
Αφήστε το παιδί αφού αποδεχτεί και επεξεργαστεί το αρνητικό του συναίσθημα να σκεφτεί λύσεις για το πρόβλημα. Διαχειριστείτε το δικό σας άγχος και εμπιστευτείτε το παιδί σας.
8. Κλείστε το στόμα σας!
Μην κάνετε κήρυγμα στο παιδί, αφήστε το να σκεφτεί και να μάθει από τα λάθη του.
9. Διαχειριστείτε τα δικά σας συναισθήματα.
Όταν οι γονείς βλέπουν ότι το παιδί τους νιώθει άσχημα συνήθως το παίρνουν προσωπικά και προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα. Σκέψεις όπως «θα μπορούσα να το προλάβω!», «πώς άφησα να συμβεί κάτι τέτοιο στο παιδί μου;», «εγώ φταίω!» όχι μόνο δε βοηθάνε, αντίθετα, περιπλέκουν χειρότερα την κατάσταση. Το πώς νιώθετε εσείς ούτε βοηθάει, ούτε λύνει το πρόβλημα! Αφήστε τα δικά σας συναισθήματα στην άκρη και επικεντρωθείτε στο να κατανοήσετε πώς νιώθει το παιδί σας, να το βοηθήσετε να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του και να το στηρίξετε όταν αρχίσει να σκέφτεται τρόπους να διαχειριστεί την κατάσταση.
10. Η αντίδρασή σας θα πρέπει να συμβαδίζει με τα συναισθήματα του παιδιού.
Αν το παιδί σας είναι στεναχωρημένο επειδή κάποιος του έσπασε ένα παιχνίδι ή επειδή δεν έγραψε καλά σε ένα τεστ, η αντίδρασή σας θα πρέπει να είναι ανάλογη της «συμφοράς» και όχι σαν να πρόκειται για μια ολική καταστροφή! Αντίστροφα, αν μηχανικά πείτε κάτι του στυλ «δεν πειράζει, θα περάσει» είναι πιθανό ότι το παιδί θα έχει έντονη αρνητική αντίδραση (ιδίως αν είναι στην εφηβεία!). Κατανοήστε το συναίσθημα του παιδιού και ταυτόχρονα μεταδώστε –χωρίς λόγια!- την πίστη σας ότι και αυτό θα περάσει και τα πράγματα θα γίνουν πάλι καλά.
