Από τη στιγμή που γέννησα τη μικρή προσπαθώ όσο μπορώ να ενημερώνομαι και να διαβάζω για το πώς είναι πιο σωστό να την μεγαλώνω. Σίγουρα βοήθησε άπειρα πολύ το ότι πρόκειται για κάτι που έχω σπουδάσει και εξασκώ περίπου 10 χρόνια. Όμως ένιωθα πως ούτε αυτό είναι αρκετό. Η επιστήμη εξελίσσεται τρομερά ραγδαία και εγώ έπρεπε να διαβάζω ό,τι καινούριο δημοσιευόταν. Ένα ερευνητικό πόρισμα μπορεί να αμφισβητηθεί και να καταρριφθεί από μια καινούρια θεωρία.
Το μεγαλύτερο debate που συναντώ είναι για το πόσο προσκολλημένο πρέπει να είναι το παιδί στη μητέρα του. Πότε και πώς είναι ο σωστότερος τρόπος να βάλει όρια η μαμά. Πόσο ηχηρά πρέπει αν είναι τα «όχι» της και γενικά. Ποιες επιθυμίες και ανάγκες πρέπει ανελλιπώς να καλύπτει η μαμά, ειδικά τα πρώτα χρόνια του παιδιού.
– Να την αφήνω να κοιμάται μαζί μου; Για πόσο;
– Να τον εκπαιδεύσω να κοιμάται μόνος του;
– Να τον αφήνω να κλαίει; Για πόσο;
– Μήπως τραυματίσω την ψυχική της υγεία αν δεν την παίρνω αγκαλιά όποτε χρειάζεται;
– Είναι καλό να μάθει την πιπίλα;
– Πόσο χρειάζεται η εμπλοκή του πατέρα σε ένα νεογέννητο;
Attachment parenting
Η βασικότερη θεωρία στην αναπτυξιακή ψυχολογία υποστηρίζει την σημαντικότητα του attachment, μια αγγλική λέξη που μεταφράζεται με πολλές ελληνικές.
Το attachment είναι το δέσιμο, η προσήλωση, η αφοσίωση, η σχέση στοργής, η επικοινωνία, ο δεσμός… Πλέον, είναι αδιαμφισβήτητο το πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει το δέσιμο μεταξύ μητέρας και παιδιού στην ψυχική, κοινωνική συναισθηματική και νοητική εξέλιξη του παιδιού. Όπως καθοριστικό ρόλο παίζει η παρουσία της μητέρας ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Τι είναι το attachment parenting
Ο William Sears μίλησε για το attachment parenting. Πρόκειται για μια φιλοσοφία διαπαιδαγώγησης η οποία βασίζεται στο attachment theory της αναπτυξιακής ψυχολογίας. Σύμφωνα με τη θεωρία, το παιδί διαμορφώνει στην παιδική ηλικία ένα πολύ δυνατό δεσμό με τα άτομα που το φροντίζουν, ο οποίος έχει μακροχρόνιες συνέπειες. Οι ευαίσθητοι και συναισθηματικά διαθέσιμοι γονείς, βοηθούν το παιδί να νιώθει ασφαλές. Κατά συνέπεια, ενισχύεται η κοινωνικο-συναισθηματική του ανάπτυξη και ψυχική υγεία.
Όταν οι γονείς δείχνουν ευαισθησία στις ανάγκες και στα μηνύματα που δέχονται από το βρέφος, τότε ενισχύουν την ανάπτυξη της συναισθηματικής ασφάλειας του παιδιού. Ωστόσο οι τεχνικές για το πώς ακριβώς μπορεί αυτή η θεωρία να εφαρμοστεί ακόμη ερευνώνται.
Από κάποιους χαρακτηρίζεται η νέα μόδα. Οι σημερινές γυναίκες επιλέγουν να θηλάζουν πολλά χρόνια τα παιδιά τους και να τα κουβαλούν συνεχώς στο μάρσιπο. Να ζουν τους πρώτους μήνες κολλημένες με τα παιδιά τους τα οποία θηλάζουν ασταμάτητα. Να κοιμούνται μαζί τους και γενικά να ανταποκρίνονται σε όλους τους τις ανάγκες. Μάλλον, αυτή η τάση ξεκίνησε από τις γυναίκες του Hollywood όπου φωτογραφίζονται συνεχώς με τα παιδιά τους, σε αντίθεση με παλαιότερα χρόνια. Ωστόσο, έχω την αίσθηση, χωρίς να έχω κάνει κάποια επίσημη έρευνα, ότι η ουσία του attachment parenting έχει παρεξηγηθεί και παρερμηνευτεί.
Τι ΔΕΝ είναι το attachment parenting
Μη γίνεσαι ο δούλος του παιδιού
Αν μια μητέρα με ρωτήσει αν είναι σωστό να κοιμάται με τον τρίχρονο γιο της, θα της απαντήσω με μια ερώτηση:
– Είναι κάτι που το απολαμβάνεις; Ο σύντροφός σου τι λέει; Σε βολεύει; Κοιμάσαι η ίδια καλά; Το παιδί;
Δεν σημαίνει ότι για είναι μια μαμά «καλή μαμά» πρέπει οπωσδήποτε να κοιμάται με το παιδί της.
Πολλά παιδιά δεν το χρειάζονται αυτό, επίσης κάποια άλλα το ζητούν, όμως στην πράξη φαίνεται ότι δεν κοιμούνται καλά. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις η μητέρα χάνει τον ύπνο της με το να κοιμάται με το παιδί της κάθε βράδυ αλλά παράλληλα χάνει και τη σχέση με τον σύντροφό της. Θέλω να πω ότι η ουσία του attachment parenting δεν είναι ο γονιός να γίνεται δούλος του παιδιού αλλά ούτε και να χάνει τον εαυτό του.
Μάθε να ξεχωρίζεις την ανάγκη από την επιθυμία
Ένας γονέας που είναι κοντά με το παιδί του ξέρει από νωρίς να ξεχωρίζει το κλάμα του παιδιού. Πότε ζητάει απλά κάτι και πότε πραγματικά το χρειάζεται. Έτσι, μπορείς να μάθεις πότε να λες «ναι» και πότε «όχι».
Ένα παιδί που είναι κοντά με την μητέρα του, θα νιώθει ασφάλεια ακόμη κι όταν η μαμά του δεν θα ανταποκριθεί σε κάποια επιθυμία του και απλά όταν εκείνο γκρινιάξει θα του πει ήρεμα και με σιγουριά:
– Είσαι εντάξει, δεν είναι τίποτα, θα έρθω σε λίγο.
Ο καλός γονέας δεν είναι ο συμπαθητικός γονέας.
Φυσικά και το παιδί που είναι πολύ δεμένο με τους γονείς του χρειάζεται ν’ακούει «όχι». Χρειάζεται να δέχεται τις συνέπειες των πράξεών του. Διαφορετικά μεγαλώνει και προετοιμάζεται για έναν μη ρεαλιστικό κόσμο. Έτσι, θα αντιμετωπίσει δυσκολίες προσαρμογής και κοινωνικοποίησης. Ένας γονιός που ασκεί attachment parenting δεν έχει την ανάγκη να’ναι συμπαθητικός με το να κάνει τα χατίρια του παιδιού ή να του αγοράζει πράγματα. Έχει την επίγνωση ότι του δίνει τόσα πολλά, πολύ πιο σημαντικά.
Μια καλή μαμά δεν σημαίνει ότι πρέπει να αφήνει τον εαυτό της.
Η μητέρα χρειάζεται να δέχεται βοήθεια και να κάνει κι εκείνη διαλείμματα. Γι’ αυτό και ο ρόλος του πατέρα ή του τρίτου ατόμου που βοηθάει είναι πολύ σημαντικός. Αν η ίδια δεν νιώθει πρώτα καλά με τον εαυτό της, δεν θα μπορεί αν αφοσιωθεί στο ρόλο της.
Ένας καλός γονέας χρειάζεται να λειτουργεί σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού.
Ένα νεογέννητο έχει άλλες ανάγκες από ένα παιδί δύο ετών. Οι τρεις πρώτοι μήνες είναι σαν το τέταρτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Είναι φυσικό το παιδί και η μητέρα να είναι προσκολλημένοι ο ένας στον άλλο. Αν, όμως, αυτή η προσκόλληση διατηρηθεί με τον ίδιο τρόπο για πολλά χρόνια, το παιδί θ’αρχίσει να νιώθει αδύναμο και εξαρτημένο.
Μην κάνεις το λάθος και συμπεριφέρεσαι στο παιδί σου υπερπροστατευτικά. Η υπερπροστασία απλά θα του κόψει τα φτερά.
