Το ρεπορτάζ συνοδευόταν από τη φωτογραφία ενός κοριτσιού. Το κορίτσι τρυπούσε με σύριγγα το μπράτσο του. Το πρόσωπό του έδειχνε πόνο και δυσφορία.
Όχι, δεν είναι αυτό που σκέφτηκες.
Το κορίτσι ήταν περίπου έξι ή επτά ετών, είχε κοτσιδάκια, η σύριγγα ήταν μικροσκοπική και την ένεση την έκανε το ίδιο στον εαυτό του. Τίτλος του κειμένου: ‘’Πώς να κάνετε ευκολότερη την ημέρα ενός παιδιού με διαβήτη τύπου 1’’. Ξέρεις, υποθέτω, ότι ο διαβήτης τύπου 1 είναι ο παιδικός, ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης. Δεν έχει καμία σχέση με τη διατροφή ή την κληρονομικότητα, όπως ο διαβήτης τύπου 2 κι ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα που φυσικά, δεν θεραπεύονται.
Κι αν δεν ξέρεις, μαμά, σε παρακαλώ μάθε. Όχι για τον διαβήτη.
Ή καλύτερα, όχι μόνο για τον διαβήτη.
Γιατί δεν είναι ο διαβήτης το θέμα. Το θέμα είναι τα σχόλια που έγραψαν μητέρες κάτω από το ιατρικό άρθρο. Σχόλια που με ξάφνιασαν, με σόκαραν και μ’ έκαναν να ντραπώ, μητέρα εγώ η ίδια ενός διαβητικού κοριτσιού. Μεταφέρω δύο από αυτά:
– Έλεος πια! Γιατί δείχνετε φωτογραφίες παιδιών με σύριγγες;
– Σταματήστε να δημοσιεύετε φωτογραφίες παιδιών που κάνουν εμβόλια!
Ειλικρινά, δεν ξέρω ποιο από τα δύο σχόλια ήταν πιο τρομακτικό. Το πρώτο που φανερώνει παντελή άγνοια ή μεγαλειώδη αδιαφορία; Ή το δεύτερο που εντάσσεται, σαφώς, στην επικίνδυνη αντιεμβολιαστική μανία των ημερών μας;
Διέκρινα, όμως και κάτι ακόμα πίσω από αυτά τα σχόλια. Τον μεγάλο φόβο που μας διακατέχει απέναντι στην αρρώστια. Απέναντι στην κάθε αρρώστια που δεν γνωρίζουμε. Στην αρρώστια που δεν κάνουμε τον κόπο να διαβάσουμε δυο αράδες γι’αυτήν. Την αρρώστια που τρέμουμε και φτύνουμε τον κόρφο μας στο άκουσμά της και μόνο. Διαβήτης, επιληψία, σύνδρομο Ντάουν, δυσχιδής ράχη, λευχαιμία, καρκίνος.
Ένας τοίχος στη μέση και από την μια πλευρά οι υγιείς και από την άλλη οι άρρωστοι. Και ο τοίχος είναι ο φόβος μας, η άγνοια, η έλλειψη εξοικείωσης με κάτι που είναι έξω από εμάς.
Αλήθεια, γιατί όταν αρρωσταίνουμε δεν το λέμε; Τι είναι αυτό που μας κλείνει το στόμα; Επειδή δεν θέλουμε να μας λυπούνται ίσως; Τότε εμείς γιατί λυπόμαστε τους αρρώστους; Να τους εμψυχώνουμε; Ναι! Να τους συμπαραστεκόμαστε; Ναι! Να τους κάνουμε τη ζωή ευκολότερη; Πάλι ναι και κυρίως, να εμπνεόμαστε από αυτούς για τον αγώνα που δίνουν καθημερινά ακριβώς για να μην τους λυπόμαστε. Γιατί ξέρεις πού οδηγεί αυτή η λύπη;
Πάρε για παράδειγμα ένα παιδί που ξαφνικά αρρωσταίνει σοβαρά. Ή που ‘’παντρεύεται’’ μια πάθηση για όλη του τη ζωή.
-Μαμά, μην το πεις.
Κι εσύ μαμά δεν το λες, δίνοντας, αυτομάτως, στην ασθένεια την αίγλη ενός ασήκωτου μυστικού. Δέχεσαι να γίνεις συνένοχος του παιδιού σου, αλλά αυτό που κάνεις στην ουσία είναι ότι δέχεσαι πρώτα πως το παιδί σου είναι ένοχο. Για κάτι που ούτε το ίδιο φταίει ούτε εσύ. Και μοιράζεσαι, πρόθυμα, αυτή την ενοχή μαζί του νομίζοντας ότι έτσι το προστατεύεις. Από ποιον; Ποιος είναι ο εχθρός; Οι άλλοι. Που ακριβώς επειδή δεν ξέρουν τα κατατόπια της αρρώστιας σοκάρονται και το δείχνουν.
Εντάξει, ανθρώπινο είναι αυτό και κατανοητό. Μόνο που εσύ χρειάζεται να σταθείς με ψυχραιμία απέναντι σε αυτό, γιατί γνωρίζεις ότι η ντροπή είναι επικίνδυνη για την υγεία του παιδιού. Και πρέπει να ενημερώσεις. Τους πάντες. Αλίμονο αν δεν γνωρίζουν δάσκαλοι και συμμαθητές, φίλοι και συγγενείς ότι το παιδί σου πάσχει από διαβήτη, επιληψία, καρδιά ή κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο. Πώς θα βοηθήσουν αν κάτι συμβεί και δεν είσαι εσύ μπροστά;
Να το λες, λοιπόν, μαμά. Και να μάθεις και στο παιδί σου να το λέει. Να το εξηγεί. Να περιγράφει το πώς είναι να ζει με αυτό. Να μην φοβάται να το πει. Να μην ντρέπεται. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποβάλουν τον φόβο τους και οι υπόλοιποι: επιτρέποντάς τους να βαδίσουν δίπλα του σ’ αυτόν τον άγνωστο δρόμο.
– Θα ντρεπόσουν ποτέ να πεις ότι έχεις μυωπία; ρώτησε κάποτε ένας γιατρός την κόρη μου.
Κι η κόρη μου κούνησε αρνητικά το κεφάλι της, γελώντας. Σαν μόλις να της είχε πάρει κάποιος, με μια κουβέντα, ένα μεγάλο βάρος από τους ώμους της.
