Όλοι σχεδόν οι γονείς μπορούν να καταταχθούν σε 3 γενικές κατηγορίες: τους “νικητές”, του “ηττημένους” και τους “αμφιταλαντευόμενους”.
Οι γονείς της πρώτης κατηγορίας:
Υπερασπίζονται σθεναρά και δικαιολογούν πειστικά το δικαίωμά τους να ασκούν εξουσία στο παιδί τους. Πιστεύουν στον περιορισμό, στον καθορισμό ορίων, στην απαίτηση συγκεκριμένων συμπεριφορών, στη θέσπιση διαταγών, καθώς και στην απαίτηση υπακοής. Χρησιμοποιούν απειλές τιμωρίας για να υποχρεώσουν το παιδί να υπακούσει, και επιβάλλουν τιμωρίες όταν το παιδί δεν υπακούει. Όταν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των αναγκών των γονέων και εκείνων του παιδιού, οι γονείς αυτοί πάντοτε επιλύουν τη σύγκρουση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε ο γονέας να κερδίζει και το παιδί να χάνει. Γενικά, τέτοιοι γονείς εκλογικεύουν τη “νίκη” τους με στερεότυπο σκεπτικό, όπως:
– Έτσι με ανάθρεψαν οι γονείς μου και βγήκα πολύ καλός/η,
– Είναι για το καλό του παιδιού,
– Τα παιδιά πραγματικά χρειάζονται τη γονεϊκή εξουσία
ή απλώς με την αόριστη άποψη ότι:
– Είναι ευθύνη των γονέων να χρησιμοποιούν την εξουσία τους για το καλό του παιδιού, επειδή οι γονείς γνωρίζουν καλύτερα τι είναι σωστό και τι λάθος.
Η δεύτερη κατηγορία γονέων:
Κάπως μικρότερη αριθμητικά από την κατηγορία των “νικητών”, αφήνουν τις περισσότερες φορές μεγάλη ελευθερία στα παιδιά τους. Συνειδητά αποφεύγουν να θέτουν όρια και παραδέχονται με υπερηφάνεια ότι δεν επιλέγουν τις αυταρχικές μεθόδους. Όταν δημιουργείται σύγκρουση μεταξύ των αναγκών του γονέα και εκείνων του παιδιού, σχεδόν σταθερά το παιδί κερδίζει και ο γονέας χάνει, γιατί αυτοί οι γονείς πιστεύουν ότι είναι επιζήμιο να ματαιώνονται οι ανάγκες του παιδιού.
Ίσως η μεγαλύτερη κατηγορία γονέων:
Είναι εκείνοι που θεωρούν ότι είναι αδύνατο να ακολουθούν σταθερά τη μία ή την άλλη από τις δύο παραπάνω προσεγγίσεις. Συνεπώς, στην προσπάθειά τους να επιτύχουν τη σωστή αναλογία που να συνδυάζει και τα δύο, αμφιταλαντεύονται ανάμεσα:
– Στην αυστηρότητα και την επιείκεια,
– τη σκληρότητα και την ανεκτικότητα,
– την απαγόρευση και την επιτρεπτικότητα,
– τη νίκη και την ήττα.
Το μεγαλύτερο δίλημμα των σημερινών γονέων είναι ότι θεωρούν πως υπάρχουν μόνο δύο προσεγγίσεις στον χειρισμό των συγκρούσεων στο σπίτι – συγκρούσεων που είναι αναπόφευκτες μεταξύ γονέων και παιδιών. Δεν βλέπουν παρά μόνο δύο εναλλακτικές μεθόδους στην ανατροφή των παιδιών. Μερικοί επιλέγουν την προσέγγιση “Εγώ κερδίζω – εσύ χάνεις”, άλλοι επιλέγουν την προσέγγιση “Εσύ κερδίζεις – εγώ χάνω”, ενώ ορισμένοι προφανώς δεν μπορούν να αποφασίσουν μεταξύ των δύο.
Μήπως υπάρχει και τρίτη εναλλακτική μέθοδος;
Απόσπασμα από το βιβλίο του Thomas Gordon, Τα μυστικά του αποτελεσματικού γονέα
Διαβάστε επίσης:
Οι 4 τύποι γονέων με βάση τη θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης
