Επιτέλους! Ο νέος νόμος προβλέπει τη συνεπιμέλεια των τέκνων σε περίπτωση διαζυγίου. Άκουγα σήμερα το απόγευμα σε μεγάλη ραδιοφωνική συχνότητα γνωστότατη δικηγόρο να ενημερώνει τους ακροατές για τον καινούργιο νόμο. Συνεπιμέλεια «τους ζυγούς μήνες η μητέρα, τους μονούς ο πατέρας» ή και αντίστροφα λέω εγώ. «Το παιδί χρειάζεται και τους δυο γονείς του» έλεγε η νομικός. Συμφωνούμε όλοι σε αυτό… Το ιδεατό είναι τα παιδιά να μεγαλώνουν, ν’ανατρέφονται, να διαπαιδαγωγούνται κι απ’τους δυο γονιούς. Ο καθένας στο ρόλο του.
Η δημοσιογράφος της εκπομπής την ρώτησε αν αυτό δημιουργεί κάποια σύγχυση στο παιδί το οποίο στην τρυφερή του ηλικία, στην εφηβεία, θα πρέπει να είναι με μια βαλίτσα στο χέρι και στην ουσία δεν θα έχει σταθερό περιβάλλον. Η απάντηση που ειπώθηκε ήταν για κάποιες καινούργιες μελέτες, αόριστες, που δείχνουν ό,τι το παιδί χρειάζεται και τους δυο γονείς. Το γνωρίζουμε αυτό πριν καν γίνουμε γονείς. Εμένα δεν με έπεισε.
Φαντάστηκα λοιπόν το σενάριο όπου η μητέρα μένει ας πούμε στο Καπανδρίτι και ο πατέρας στη Γλυφάδα.
- Σε ποιο σχολείο θα πηγαίνει το παιδί;
- Θα γραφτεί σε δυο;
- Τους μόνους μήνες θα πηγαίνει σχολείο στο Καπανδρίτι και τους ζυγούς στη Γλυφάδα;
- Σε ποιον αθλητικό σύλλογο θα γίνει μέλος για να παίζει ποδόσφαιρο ή μπάσκετ;
- Σε ποια σχολή χορού και σε ποιο φροντιστήριο θα πάει για να μάθει μια ξένη γλώσσα;
Πρακτικά ερωτήματα που δεν μπορώ να απαντήσω. Κατόπιν συνεννόησης. Μήπως με κάποιο τρόπο θα διασταυρώνονται τα ξίφη;
Το παιδί, λοιπόν, κρίνεται, κάθε φορά, ν’αλλάζει τον τρόπο ζωής του, τις συνήθειές του, τους φίλους του, το στρώμα του. Ένας μικρός περιπλανητής, με μια βαλίτσα στο χέρι. Το παιδί, λοιπόν, θα κριθεί σε πολύ μικρή ηλικία, να ωριμάσει βίαια, ώστε να μπορέσει ν’ανταπεξέλθει σε κάτι τόσο δύσκολο. Κι ας αφήσουμε στην άκρη την ψυχολογία του.
Ας πούμε ότι το αποδέχεται εύκολα και φυσιολογικά.
Γιατί αυτή την αλλαγή κατοικίας δεν την κάνουν οι ενήλικες, ώστε το παιδί να παραμείνει στο ίδιο σπίτι, στο ίδιο σχολείο, στο ίδιο φροντιστήριο; Δηλαδή, τους ζυγούς μήνες που ο πατέρας ή η μητέρα θα πρέπει να’χει την επιμέλεια του παιδιού ν’αλλάζει αυτός ή αυτή σπίτι.
Πιο απλά, ο πατέρας να μένει στο σπίτι της μητέρας κι η μητέρα αυτόν τον μήνα να φεύγει και να πηγαίνει στην κατοικία του πατέρα. Ξέρω, ξέρω. «Τι θα φύγω από το σπίτι μου; Μα η δουλειά μου είναι ένα στενό παρακάτω από το σπίτι. Δεν μπορώ να κοιμάμαι σε άλλο στρώμα. Έχω την βολή μου στο σπίτι μου. Εξάλλου είναι και η γιαγιά δίπλα που κρατάει το παιδί όταν δουλεύω». Θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω και αλλά, αλλά νομίζω ότι καταλάβατε. Τα σχόλια δικά σας. Θα ζητάμε, λοιπόν, ως γονείς απ’το ίδιο μας το παιδί, το αίμα μας, κάθε μήνα ν’αλλάζει τη ζωή του. Να έχει δυο ζωές. Να λειτουργήσει ως ένας ώριμος φιλοσοφημένος ενήλικας. Εδώ διακοπές πάμε το Καλοκαίρι, στο ίδιο ξενοδοχείο κάθε χρόνο κι όταν γυρίζουμε σπίτι μας λέμε «σαν το σπίτι μας πουθενά».
Κακά τα ψέματα. Τα στατιστικά μιλούν από μόνα τους. Οι περισσότεροι πατεράδες δεν πληρώνουν τη διατροφή που έχει ορίσει το δικαστήριο. Αυτό σημαίνει ότι δεν σκέφτονται αν το παιδί τους έχει τα απαραίτητα. Ή εκδικούνται τη γυναίκα (πρώην) και την αφήνουν μόνη να σηκώνει όλο το οικονομικό βάρος. Θα ζητήσουν τη συνεπιμέλεια; Ή μήπως, η συνεπιμέλεια θα τους κάνει να νιώσουν ισχυρά το συναίσθημα της πατρότητας και της ευθύνης; Όχι.
Κανένας νόμος δεν σε κάνει πατέρα και καμία νομοθεσία δεν σε κάνει μάνα.
Από την άλλη μεριά έρχεται και η δικαίωση των πατεράδων. Δεν ήταν δίκαιο την επιμέλεια να την έχει μόνο η μάνα. Δεν νομίζω, όμως, ότι κάποια μάνα έχει αρνηθεί την προσφορά, την δέσμευση και την υπευθυνότητα που δείχνει ο διαζευγμένος πατέρας προς τα παιδιά του. Ναι. Υπάρχουν εξαιρέσεις. Δεν μιλώ, όμως, για τις εξαιρέσεις. Με τις εξαιρέσεις αυτές και τις παράλογες απαιτήσεις, όπως μανάδες που «δεν αφήνουν» τους πατεράδες να δουν τα παιδιά τους, ασχολούνται τα δικαστήρια. Μιλώ για το σύνηθες.
Δεν θα μιλήσω για την ψυχολογία του μικρού παιδιού που κατακρεουργείται. Αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα και υπάρχουν πολλοί ειδικοί να μιλήσουν. Ξέρω όμως ότι το παιδί χρειάζεται σταθερό περιβάλλον για να μεγαλώσει. Όπως επίσης ξέρω ότι χρειάζεται την αγάπη και τη δέσμευση και των δυο γονέων. Είναι οι νόμοι, αυτοί οι άγραφοι που φέρουν την μεγαλύτερη βαρύτητα και απ’τους νόμους που τυπώνονται στο φύλο της κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α 241 – 26.11.2008).
Αυτή είναι η δίκη μου προσέγγιση. Σε ειδικές περιπτώσεις η επιμέλεια μπορεί να είναι από κοινού. Σε άλλες ειδικές περιπτώσεις η επιμέλεια μπορεί να δίνεται στον πατέρα ή στην μητέρα ανάλογα.
Γράφει η Τζώρτζια Βρεττού
