Και με τα πολλά άρχισαν τα σχολεία κι επειδή αρχή είναι ακόμα κι επειδή πολλά ακούω συζητώντας με μαμάδες γύρω μου, κι επειδή πολλά από αυτά που ακούω μου φαίνονται ανήκουστα, να σας προλάβω πριν φτάσουν τα Χριστούγεννα, (γιατί εκεί είναι μια άλλη μεγάλη πληγή), και να σας πω με όση πειθώ διαθέτω, μετά από τρεις κόρες και 15 χρόνια σχολείου μαζί τους, το εξής: Λυπηθείτε τα παιδιά σας. Για τον Θεό, λυπηθείτε τα! Κυρίως, λυπηθείτε τα μικρά παιδιά σας. Τα παιδιά του Δημοτικού που από τη μία προσπαθούν να προσαρμοστούν στο καινούργιο σχολικό περιβάλλον και από την άλλη πρέπει να ανταποκριθούν στο καινούργιο εξοντωτικό πρόγραμμά τους.
Πού ακούστηκε μωρέ, μια σταλιά παιδάκια να ξυπνάνε από το χάραμα, να κάθονται πέντε, έξι ή επτά ώρες στο σχολείο, να γυρίζουν σπίτι, να τρώνε και μετά να μην προλαβαίνουν να πάρουν ανάσα; Τι θα πει «έχει Ιστορία να μάθει, έχει Θρησκευτικά, έχει κανόνες γραμματικής», έχει της Παναγιάς τα μάτια και όλα αυτά πρέπει να τα ξέρει νεράκι απ’ έξω; Τι θα πει «δεν μπορεί να συγκεντρωθεί» και εμφανιζόμαστε εμείς, οι σούπερ μαμάδες, που τα στρώνουμε με το ζόρι μέχρι να είμαστε ικανοποιημένες ότι τα έμαθαν όπως πρέπει; Τι θα πει όπως πρέπει;
Και το σπουδαιότερο:
Τι θα πει «μαθαίνω»;
Γνωρίζω μια μαμά που έχει έναν απίθανο δεκάχρονο γιο. Ο απίθανος δεκάχρονος γιος λατρεύει την Ιστορία, τη Γεωγραφία, τα αεροπλάνα και τα αυτοκίνητα και σε μια κουβέντα μαζί του γρήγορα διαπιστώνεις ότι ξέρει πολλά περισσότερα απ’ όσα του μαθαίνουν στο σχολείο. Ένας δεκάχρονος πολυλογάς, που κόβει το μυαλό του και τα μάτια του αστράφτουν από περιέργεια για τον κόσμο γύρω του. Γι αυτόν τον πιτσιρικά λοιπόν, έχουν γίνει επανειλημμένες συστάσεις από το σχολείο προς τους γονείς ότι μέσα στην αίθουσα είναι διαρκώς αφηρημένος και μιλάει συνέχεια. Το αποτέλεσμα; Οι γονείς να ντρέπονται για τη συμπεριφορά του και οι δάσκαλοι να τον μαλώνουν συνέχεια. Πόσες ελπίδες μένουν σε αυτό το παιδί να αντισταθεί και να μην κάτσει για το υπόλοιπο της ζωής του με σταυρωμένα τα χέρια στο «θρανίο» όπως και τα υπόλοιπα;
Είναι πολύ εύκολο να πέσει κανείς στην παγίδα του συστήματος. Γιατί, ναι. Κι εδώ το σύστημα είναι που ανοίγει το τεράστιο στόμα του για να καταπιεί κι εμάς και τα τέκνα μας. Η παγίδα της ομοιομορφίας. Και από την άλλη η παγίδα του ανταγωνισμού. Της δύσκολης ζωής που υπάρχει μπροστά τους. Τα εφόδια. Αμάν πια αυτά τα εφόδια, που κάνουν μια σταλιά ανθρώπους να σιχαθούν το διάβασμα, τη γνώση, το σχολείο και κάποιες στιγμές κι εμάς τις ίδιες.
Σκέψου λίγο:
Τι από όλα αυτά που σήμερα το απόγευμα έμαθε με τα χίλια ζόρια το μικρό σου, δεν θα ήθελες να είχες ξεχάσει ποτέ;
Για να μην σου πιάσω το άλλο μεγάλο θέμα, που σίγουρα το’χεις εντοπίσει, όταν κι εσύ η ίδια, διαβάζεις και ξαναδιαβάζεις μια πρόταση για να καταλάβεις τι στην ευχή θέλει να πει. Τα βιβλία είναι κακογραμμένα. Δεν είναι γραμμένα για παιδιά. Και παρ’όλ’αυτά, δάσκαλοι και γονείς επιμένουμε ν’αποστηθίζουν τα παιδιά κατεβατά ολόκληρα κακογραμμένων σελίδων, μόνο και μόνο για να’μαστε άπαντες ήρεμοι ότι κάναμε σωστά τη δουλειά μας.
Αμ δε.
Αν δεν διαμαρτυρηθώ εγώ, αν δεν διαμαρτυρηθείς εσύ και πρωτίστως, αν δεν διαμαρτυρηθεί ο δάσκαλος πώς θα αλλάξουν κάποια πράγματα;
Θυμάμαι, σε κάποιο βιβλίο Φυσικής του Δημοτικού έγραφε, με ψιλά γράμματα, στην εισαγωγή:
«Τα κείμενα του βιβλίου δεν πρέπει να μαθαίνονται απέξω. Πρέπει, μόνο, ν’αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στην τάξη». Παρά την επισήμανση, όμως, ο δάσκαλος επέμενε για το αντίθετο κι έβλεπες γονείς και παιδιά να τυραννιούνται με τις ώρες πάνω σε δυσνόητα κείμενα. Ακριβώς ίσως, γιατί για τον (συγκεκριμένο) δάσκαλο η εξέταση του μαθήματος ήταν σαφώς ευκολότερη και πιο ξεκούραστη απ’τη συζήτηση.
Θυμάμαι, επίσης, καλή του ώρα, τον δάσκαλο που’χαν οι κόρες μου στην Γ’ Δημοτικού να μου λέει:
Τα παιδιά του Δημοτικού δεν πρέπει να διαβάζουν στο σπίτι πάνω από μία ώρα. Το πολύ δύο, στις μεγαλύτερες τάξεις. Δεν μπορούν ν’αποδώσουν όταν διαβάζουν περισσότερες ώρες.
Τον άκουσα. Και δεν το μετάνιωσα. Κι έμαθα να έχω κριτική ματιά πάνω σ’αυτά που έπρεπε τα παιδιά ν’αποστηθίζουν. Κι άρχισα να τραβάω μολυβιές πάνω στα πολλά ονόματα, στις αναρίθμητες ημερομηνίες και στις άχρηστες πληροφορίες, αμέσως μόλις, διαπίστωσα ότι τα παιδιά μου, κάποια στιγμή, δεν ήθελαν καν να ζωγραφίσουν ένα καραβάκι όταν αυτή η ζωγραφιά τούς δινόταν ως εργασία.
Μπορεί να έκανα λάθος. Μπορεί και όχι. Αλλά η μάθηση έρχεται μέσα απ’τη χαρά. Απ’το παιχνίδι. Τη δημιουργία. Την κουβέντα. Τη συναναστροφή.
Κι απ’τα βιβλία συγγραφέων που αγαπάνε τους μικρούς ανθρώπους.
Γιατί γνωρίζουν το εξής απλό:
Παιδιά μεγαλώνουμε. Όχι μηρυκαστικά.
Δεν αντέχει άλλα μηρυκαστικά η ελληνική κοινωνία.
