Μια μητέρα γύρω στα τριάντα έχει ένα γιο δώδεκα χρονών. Έχει ζήσει πολλά χρόνια μόνη μαζί του και τώρα μοιράζεται την επίβλεψη με τον πατέρα. Κάποια μέρα παίρνει μια πρόσκληση να παρευρεθεί σε μια τελετή της οικογένειάς της. Καθώς δεν έχει ερωτικό σύντροφο, αποφασίζει να πάρει το γιο της μαζί της. Όλη την εβδομάδα, πριν από τη γιορτή ασχολείται με το να του αγοράσει την πρώτη του γραβάτα, το πρώτο του κοστούμι και σιγά σιγά ο νεαρός άντρας μεταμορφώνεται, μπροστά στα μάτια της, σ’ένα γοητευτικό πρίγκιπα.
Τη μέρα της γιορτής η μητέρα αποφάσισε να μη χορέψει παρά μόνο με το γιο της. Την επομένη το πρωί ο μικρός Πρίγκιπας πρέπει να φτιάξει τις βαλίτσες του, γιατί ο πατέρας του θα’ρθει να τον πάρει. Η μητέρα τού επαναλαμβάνει πολλές φορές ότι πρέπει να βιαστεί, αλλά αυτός κάθεται άπραγος. Βλέπει κινούμενα σχέδια στη τηλεόραση. Τελικά, εκτός εαυτού, εκείνη εξοργίζεται και κλείνει την τηλεόραση. Ο γιος σηκώνεται, την πιάνει απ’τα χέρια και την κοιτάζει μ’ένα θανατηφόρο βλέμμα, λέγοντάς της: “θα σε σφάξω!” Η μητέρα βάζει τα κλάματα και κλείνεται στο δωμάτιό της.
Μα τι συνέβη; Κάτι πολύ απλό: Αφού πρώτα ανέβηκε στο σκαλί του ερωτικού συντρόφου, ο γιος, απλούστατα, δε θέλει πια να ξαναγυρίσει στη θέση του παιδιού. Στα δώδεκα χρόνια του δεν καταλαβαίνει, γιατί κάποιος χορεύει μαζί του ένα βράδυ σαν να ήταν άντρας και την επομένη του απαγορεύει να βλέπει τηλεόραση. Δεν ήταν παρά ένα εφήμερο περιστατικό, αλλά δείχνει πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα των ορίων και πως πρέπει να το σεβόμαστε.
Οι άντρες, που ανατράφηκαν με υπερβολική φροντίδα απ’τη μητέρα τους, δυσκολεύονται ν’αντιμετωπίσουν τις δοκιμασίες της ζωής, όταν εκείνη δεν υπάρχει. Συχνά πέφτουν σε κατάθλιψη, καθώς δεν έχουν μάθει ν’αγωνίζονται και δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τις δυσκολίες. Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι η μητέρα, καθώς νιώθει ένοχη, έχει την τάση να υπερβάλλει, με αποτέλεσμα ν’αναλάβει, για μια φορά ακόμη, τη φροντίδα του γιου της, ακόμα κι όταν αυτός έχει μεγαλώσει. Έχει την εντύπωση πως δεν έχει κάνει αρκετά γι’αυτόν, ενώ στην πραγματικότητα έχει κάνει περισσότερα απ’όσα πρέπει.
Οφείλουμε να ενθαρρύνουμε αυτούς τους γονείς να κάνουν αυτό που οι «Ανώνυμοι Αλκοολικοί» ονομάζουν «tough love», δηλαδή να’χουν με τα παιδιά τους μια σχέση που δε θα στηρίζεται στην υπερβολική φροντίδα, για να τ’αφήσουν ν’αντιμετωπίσουν μόνα τις δοκιμασίες της ζωής. Εννοείται ότι δεν είναι εύκολο να δώσουμε στους γονείς να καταλάβουν, πως αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος ν’αγαπήσουν ένα παιδί. Κυρίως, αν αυτό υποφέρει, νιώθει στερημένο ή ότι το έχουν απορρίψει. Αν δεν αντιδράσουμε μ’αυτόν τον τρόπο, κινδυνεύουμε να γίνουμε οι ίδιοι θύματα ενός ανθρώπου που έχει αποφασίσει να καταστραφεί.
Οι μητέρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες ως προς αυτό. Όταν η αγάπη, το δέσιμό τους με το παιδί είναι ισχυρά, οι περισσότερες δεν καταφέρνουν να κρατήσουν μια απόσταση απ’το γιο τους και να τον αφήσουν να “υποφέρει” μόνος του. Προσπαθούν να μπουν στη μέση, με αποτέλεσμα να χάσουν τη δική τους ηρεμία.
Μια γυναίκα εβδομήντα ετών, που συμμετείχε σε κάποιο απ’τα εργαστήριά μου σχετικό με τη σχέση μητέρας-γιου, μου αποκάλυψε πόσο υπέφερε βλέποντας το γιο της, πενηντάρη πια, να καταστρέφεται απ’το αλκοόλ. Παρ’όλη την απογοήτευσή της, δεν κατόρθωνε να ξεκόψει απ’αυτόν. Ο γιος της έπινε κι αυτή η ίδια δηλητηριαζόταν με το χειρότερο τρόπο παίζοντας καθημερινά σ’αυτήν την ταινία τρόμου. Η τραγωδία που ζει αυτή η μητέρα δεν είναι καθόλου σπάνια. Πρόκειται μάλλον για κάτι το συνηθισμένο.
Θα’θελα να πω σ’όλες τις γυναίκες που ζουν ένα τέτοιο ή ανάλογο δράμα πως η εποχή των ευθυνών έχει παρέλθει εδώ και πολύ καιρό. Στην πραγματικότητα, απ’τη στιγμή που ο νέος ενηλικιώνεται, οι γονείς του δεν είναι πια υπεύθυνοι γι’αυτόν. Αυτός πρέπει τώρα ν’αναλάβει μόνος του τον εαυτό του, όπως κι αν ήταν η παιδική του ηλικία.
Οι μητέρες θα ήθελαν να ζήσουν στη θέση των γιων τους, για να τους γλιτώσουν απ’τις μεταπτώσεις της μοίρας. Αλλά δεν μπορεί κανείς να ζήσει ένα δράμα στη θέση κάποιου άλλου.
Τα παιδιά θα πρέπει να διαλέξουν μόνα τους τι θέλουν να κάνουν με τη ζωή τους. Για να μην έχουμε δύο θύματα, η καλύτερη πρόληψη είναι η μητέρα να θυμηθεί τη γυναίκα που ζει μέσα της. Να θυμηθεί την προσωπική ευθύνη που ο καθένας μας έχει απέναντι στην ύπαρξή του. Οφείλει να ξαναβρεί τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες της και να επιδοθεί σε δραστηριότητες που διώχνουν τα κακά φαντάσματα. Οφείλει να ενδιαφερθεί για την προσωπική της μοίρα. Ν’αντιληφθεί, ότι πάνω απ’όλα, ο καθένας είναι υπεύθυνος γι’αυτό που συμβαίνει μέσα του. Πρέπει να περάσει μια τέτοια δοκιμασία, για να μάθει να ελέγχει τις διαθέσεις και τις έμμονες ιδέες της.
Τέτοιου είδους δράματα, που αποτελούν αφορμή πρόωρης γήρανσης για πολλές γυναίκες, ίσως συμβαίνουν για να τους θυμίσουν ότι πρωταρχική τους υποχρέωση είναι:
Ν’απομακρύνουν τη Μητέρα για να ξαναβρούν τη γυναίκα μέσα τους.
Guy Corneau “Υπάρχει ευτυχισμένος έρωτας;”
