Κοριτσάκι, γύρω στα 9, κόρη μιας γνωστής μου. Είμαστε σπίτι τους, καλεσμένοι για φαγητό με τον σύζυγό μου. Η μικρή είναι καθισμένη στον καναπέ και παλεύει με μια ζωγραφική και εμείς οι μεγάλοι στην τραπεζαρία. Η μητέρα της πηγαινοέρχεται να μας σερβίρει. Η μικρή, κάποια στιγμή, σταματά ό,τι κάνει και φωνάζει “μαμάααααααααα θέλω πορτοκαλάδα“. Η μάνα, χωρίς δεύτερη κουβέντα, πάει στην κουζίνα, φέρνει την πορτοκαλάδα και της την δίνει. Η μικρή την πίνει και αφήνει το ποτήρι της στο τραπεζάκι του σαλονιού.
“Δανάη μου“, λέει η μαμά γεμάτη γλύκα “βάλε το σουβέρ κάτω απ’το ποτήρι γιατί θα κάνει σημάδι‘.
“Δεν ξέρω που είναι τα σουβέρ” λέει η μικρή.
“Δίπλα σου“, της απαντά η μητέρα της, “στον μπουφέ“.
Η μικρή δεν κάνει καμία κίνηση να πιάσει το σουβέρ. Η μαμά, για δεύτερη φορά, σηκώνεται, παίρνει το σουβέρ και το βάζει κάτω από το ποτήρι. Και εκεί τελειώνει το μικρό αυτό περιστατικό.
Εγώ έχω μείνει λίγο παγωτό, αλλά δεν λέω τίποτα. Δεν είναι δουλειά μου αφενός και αφετέρου, όταν το δικό μου παιδί δεν φέρεται σωστά μπροστά σε τρίτους – και το κάνει αρκετές φορές – το τελευταίο που θέλω να ακούσω, είναι μια άλλη μάνα, να μου πει τι δεν κάνω σωστά.
Η μητέρα κάθεται στο τραπέζι, αμήχανη και ταραγμένη.
“Έχω κάποια θέματα με τη μικρή” λέει.
“Ε, καλά“, λέω εγώ “και ποιος δεν έχει θέματα με τα παιδιά του“.
“Ναι” συμφωνεί εκείνη, απλά “η Δανάη, δεν θέλει να της πηγαίνεις κόντρα, γιατί έχει έντονη προσωπικότητα“.
Σιωπή στο τραπέζι.
“Δηλαδή;”ρωτάει ο άντρας μου.
“Δηλαδή”, λέει η μητέρα “είναι από αυτά τα παιδιά που δεν καταλαβαίνουν από όρια. Διάβαζα ένα βιβλίο τις προάλλες που μιλούσε για τα παιδιά-επαναστάτες, τα εξεγερμένα παιδιά. Κανείς δεν θέλει τους εξεγερμένους, οι πάντες θέλουν υπάκουους ανθρώπους και οι γονείς θέλουμε υπάκουα παιδιά γιατί βολευόμαστε, όμως το εξεγερμένο παιδί είναι το υγιές παιδί“.
Εκεί κάπου τελείωσε η συζήτηση. Η βραδιά συνεχίστηκε με ανώδυνες κουβέντες και κάποια στιγμή πήγαμε σπίτια μας.
Φυσικά το περιστατικό γύριζε στο μυαλό μου και συνειδητοποίησα πώς εμείς οι γονείς έχουμε μπερδευτεί λίγο με τα παιδιά μας. Έχουμε ίσως αποπροσανατολιστεί από τα τόσα που διαβάζουμε. Πολλές φορές δεν τα φιλτράρουμε, ή τα φέρνουμε στα μέτρα μας.
Όταν δημιουργούμε κακότροπα, αγενέστατα παιδιά γιατί δεν μπορούμε να τους βάλουμε όρια, είναι καλύτερα να πούμε “δυσκολεύομαι να το οριοθετήσω“ από το να το βαφτίσουμε “προικισμένο”, “επαναστάτη” και μελλοντικό leader. Οι ενήλικες που ηγήθηκαν κρατών, ομάδων ή δεν ξέρω τι άλλο, αυτοί που πήγαν ένα βήμα παραπέρα τον κόσμο, δεν ήταν απαραίτητα κακομαθημένα παιδιά όταν ήταν μικροί. Πολλές φορές όταν τα παιδιά μας δεν τα πηγαίνουν καλά στα μαθήματα λέμε, κι εγώ το έχω πει, δεν θα βγάλω την ουρά μου απέξω “και ο Αϊνστάιν ήταν σκράπας στο σχολείο“. Αυτό δεν σημαίνει πως όποιο παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες στα μαθήματα, ή δεν θέλει να διαβάσει είναι εκκολαπτόμενος Αϊνστάιν.
Ας χαλαρώσουμε λίγο και ας δούμε πώς δεν θα γεμίσουμε τον κόσμο με ακόμα έναν αγενή, κακομαθημένο ενήλικα που έχει μεγαλώσει με την πεποίθηση ότι είναι “ξεχωριστός” άρα αυτή η διαφορετικότητα, του επιτρέπει να φέρεται σαν γαϊδούρι.
Όταν η διαπαιδαγώγηση είναι επιτρεπτική, δηλαδή η πειθαρχία που ασκούμε είναι χαλαρή, χωρίς ίχνος κανόνων και συνεπειών, η ελευθερία παίρνει την πιο ακραία της διάσταση και το παιδί κάνει ό,τι θέλει. Οι περισσότεροι γονείς είμαστε πολύ ανεκτικοί απέναντι στα παιδιά μας πιστεύοντας ότι έτσι τα κάνουμε ευτυχισμένα ή ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα αλλάξουν και θα εκτιμήσουν την ελευθερία που τους δώσαμε.
Με αυτόν τον τρόπο, όμως, μεταβιβάζουμε τη δύναμη και τον έλεγχο εξολοκλήρου στα παιδιά με αποτέλεσμα να γαλουχούνται με ιδέες του τύπου «είμαι παντοδύναμος» ή να πιστεύουν πως οι κανόνες είναι μόνο για τους άλλους ενώ αυτά μπορούν να κάνουν ότι θέλουν.
Κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο να οριοθετήσεις ένα παιδί.
Είναι όμως προτιμότερο να μην λέμε ψέμματα στους ίδιους τους εαυτούς μας νομίζοντας ότι μεγαλώνουμε “ξεχωριστά” παιδιά που αντιδρούν στις κοινωνικές συμβάσεις και γι’ αυτό φέρονται με απαράδεκτο τρόπο στους γύρω τους. Σίγουρα υπάρχουν “προικισμένα” παιδιά που απαιτούν ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Όταν, όμως, λέμε “ιδιαίτερη αντιμετώπιση” δεν εννοούμε ότι τα αφήνουμε να αλωνίζουν στη ζωή μας. Εννοούμε ότι τα βοηθάμε να ενταχθούν στο σύνολο, χωρίς να “χάσουν” αυτά τα ξεχωριστά ταλέντα που διαθέτουν ή χωρίς να τα “θυσιάσουν” προκειμένου να γίνουν αποδεκτά. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο.
Γράφει η Ηλέκτρα – αναγνώστρια και mamager!
