Έχω μεγαλώσει δύο δύσκολα παιδιά! Έχω μεγαλώσει επίσης δύο εξαιρετικά παιδιά, που με κάνουν ασταμάτητα υπερήφανη για το χαρακτήρα και τα κατορθώματά τους!
Αυτά βέβαια στα λέω εκ των υστέρων. Γιατί αν με ρωτούσες όταν τα παιδιά μου ήταν 2,5 και 5 ετών, θα σου ζωγράφιζα μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Όλα τα παραπάνω διπλά και αντικρουόμενα συναισθήματα μπήκαν σε μια τάξη όταν μίλησα με την Άννα Μαρία Κυριακοπούλου, ψυχολόγο και θεραπεύτρια και πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Αποτελεσματικού Γονέα & Δασκάλου, για τα δύσκολα παιδιά.
«Δεν θα πιστέψεις πόσοι γονείς έρχονται στο γραφείο μου με το παράπονο ότι το το παιδί τους είναι “δύσκολο/ατίθασο/αντιρρησίας/γκρινιάρης”», σχολίασε η Άννα Μαρία.
Δύσκολο σημαίνει κακό παιδί;
«Κανένα παιδί δεν είναι δύσκολο», εξηγεί η Άννα Μαρία Κυριακοπούλου κι εγώ την κοιτάζω παραξενεμένη αφού ξέρω πως η «δήλωσή» της αυτή θα έκανε πολλές μαμάδες να ανασηκώσουν το ένα τους φρύδι!
«Τα προβλήματα της συμπεριφοράς κάποιων παιδιών μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, όπως φόβος, ζήλια, δυσκολία στην επικοινωνία και την κοινωνικοποίηση, μαθησιακές δυσκολίες και σύνδρομο διάσπασης της προσοχής που δεν έχουν εντοπιστεί ακόμη, αλλά όχι στην κακή φύση του παιδιού!
Όταν το παιδί εξωτερικεύει τα αρνητικά συναισθήματα, δεν συνεργάζεται με τους γονείς στο σπίτι, χτυπάει τους συμμαθητές του ή φέρεται άσχημα στο σχολείο, μπορεί η πρώτη -εύκολη- σκέψη να είναι πως το παιδί αυτό πρέπει να τιμωρηθεί, σαν η αρνητική του συμπεριφορά να είναι από επιλογή».
Τι προτείνει όπως η ψυχολόγος να κάνεις αν το παιδί σου έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά;
«Το πρώτο βήμα, λοιπόν, είναι να ξεχάσεις την τιμωρία και να σκεφτείς πως το παιδί με τη συμπεριφορά του σού δείχνει κάτι που δεν μπορεί να το εκφράσει με λόγια. Και είναι ο ρόλος μας ως γονείς να προσπαθήσουμε να βρούμε τι είναι αυτό και να το βοηθήσουμε να το ξεπεράσει».
6 tips (+1) για να αντιμετωπίσεις ένα «δύσκολο» παιδί
Υπάρχουν κάποιες γενικές στρατηγικές και λύσεις που μπορεί να μας βοηθήσουν να ζήσουμε… ειρηνικά μαζί με ένα νήπιο που έχει πολύ συχνές εκρήξεις και δύσκολη συμπεριφορά”, μας συμβουλεύει η Άννα Μαρία Κυριακοπούλου.
- Οι εκρήξεις και αυτό που θεωρούμε δύσκολη συμπεριφορά μπορεί να αποτελούν στοιχείο της προσωπικότητας του παιδιού μας και την οποία οφείλουμε να αποδεχτούμε. Απλά σε αυτή την ηλικία το μικρό μας δεν μπορεί να τη διαχειριστεί και βγαίνουν με πολλή ένταση κάποια στοιχεία της που καταλήγουν να είναι αρνητικά. Π.χ. Ένα νήπιο που το λέμε αυτή τη στιγμή πεισματάρικο, μπορεί αργότερα να είναι ένας ενήλικος με άποψη και ισχυρή προσωπικότητα – αυτό δεν είναι κακό, σωστά; (The story of my life…)
- Αν το παιδί έχει συχνά ξεσπάσματα αρνητικής συμπεριφοράς είναι καλό να τα χειριζόμαστε σε ένα ουδέτερο κλίμα. Είναι σημαντικό να μην αντιδρούμε με νεύρα και φωνές ούτε βέβαια με λεκτική ή φυσική βία στα ξεσπάσματά του. Μιλώντας του ήρεμα και με χαμηλή φωνή θα του δώσουμε υποσυνείδητα το παράδειγμα για το πώς διαχειριζόμαστε μια κρίση και είναι ο πιο πιθανός τρόπος να την λύσουμε.
- Δεν παίρνουμε προσωπικά την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού. Το παιδί δεν προσπαθεί εσκεμμένα να κάνει κάτι που θα μας θυμώσει ή να φερθεί άσχημα. Απλά δεν έχει μάθει ακόμη τους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς ή είναι τόσο αναστατωμένο που δεν μπορεί να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματά του.
- Προσπαθούμε να βάλουμε σε προτεραιότητα τα θέματα και τα προβλήματα που μας προκαλεί η συμπεριφορά του παιδιού μας.Κάποια είναι πιο σημαντικά και χρειάζονται την προσοχή μας. Άλλα μπορούμε να τα αγνοήσουμε – και ίσως αυτός είναι ακριβώς ο τρόπος για να λυθούν.
- Δεν ξεχνάμε να επιβραβεύουμε το παιδί και να τονίζουμε την καλή του συμπεριφορά κάθε φορά. Π.χ. “σήμερα άκουσα ότι έπαιξες πολύ ωραία με τους συμμαθητές σου στο σχολείο και χάρηκα πολύ, μπράβο σου” ή “έφαγες σαν μεγάλη σήμερα τα μακαρόνια σου, είμαι πολύ περήφανη για σένα”.
- Προνοούμε σε καταστάσεις… υψηλού κινδύνου. Αν, για παράδειγμα, ξέρουμε ότι είναι πιο πιθανό το παιδί μας να ξεσπάσει σε κλάματα όταν πεινάει, έχουμε πάντα μαζί μας ένα σνακ.
Και το δικό μου, μαμαδοtip:
Και στα δύο μου παιδιά (γονίδιο;) η κατάσταση ξέφευγε όταν ήταν πολύ κουρασμένα. Αφού το συνειδητοποίησα αυτό, προσπάθησα να το προλαμβάνω. Δεν θα σου πω ότι ήταν εύκολο, ούτε χωρίς ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος.
Για παράδειγμα, πολλές φορές αναγκαστήκαμε να φύγουμε με τον άντρα μου από φαγητό με φίλους που περνούσαμε υπέροχα για να πάμε σπίτι να κοιμίσουμε τα παιδιά, και ακόμη περισσότερες φορές περνούσαμε τα βράδια των διακοπών μας στο δωμάτιο του ξενοδοχείου για να κοιμούνται τα παιδιά και να γλιτώσουμε τη γκρίνια και τους καυγάδες.
