Μια μέθοδος που δυστυχώς χρησιμοποιείται σε νήπια με σκοπό την συνειδητοποίηση και την επίγνωση συμπεριφοράς που δεν είναι αποδεκτή από τον ενήλικα. Για αρχή ένα νήπιο δεν μπορεί να έχει τις γνωστικές ικανότητες που χρειάζεται για να συνειδητοποιήσει, πόσο μάλλον να έχει επίγνωση. Η συνειδητοποίηση είναι μια διαδικασία που ανήκει σε μεγαλύτερες ηλικίες, όταν έχουμε συναίσθηση των αμυντικών μας μηχανισμών που δεν μας αφήνουν να συνειδητοποιήσουμε εσωτερικές συγκρούσεις ή καταπιεσμένα συναισθήματα.
Με την σειρά της η επίγνωση έρχεται μετά την συνειδητοποίηση. Ένα νήπιο λειτουργεί με συναίσθημα, παρόρμηση, εκτόνωση άγχους και διψάει για επικοινωνία. Το καρεκλάκι σκέψης για αρχή διακόπτει την επικοινωνία του νηπίου με το περιβάλλον και δημιουργεί ‐ εξαιτίας της διακοπής‐ άγχος και στρες. Συνεχίζοντας η διακοπή επικοινωνίας δημιουργεί απομόνωση σε μια ήδη εσωτερική ψυχική κατάσταση που υπάρχει μέσα στο άγχος με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση και απόγνωση. Κανένα νήπιο δεν έχει μηχανισμούς άμυνας για να διαχειριστεί ότι βιώνει και ότι συνεπάγεται το καρεκλάκι σκέψης.
Όσο για την τιμωρία το μόνο που κάνει είναι να πληγώνει το παιδί. Δεν τιμωρείς ένα παιδί για μια παρόρμηση, για μια σκέψη ή για μια συμπεριφορά. Όλα αυτά είναι ζωντανές πλευρές της ύπαρξης του που προσπαθεί να τις κατανοήσει και να τις επικοινωνήσει με τον τρόπο που μόνο ένα παιδί ξέρει. Με την τιμωρία τι του μαθαίνεις; Να απορρίπτει τις παρορμήσεις του αντί να του μάθεις να τις κατανοεί και να τις διαχειρίζεται, να απορρίπτει τις σκέψεις του αντί να του μάθεις να τις επεξεργάζεται, να καταπιέζεται στην ζωή του από φόβο μήπως απορριφθεί από το περιβάλλον του. Για φανταστείτε, κάθε φορά που κάνετε ότι πιο φυσιολογικό για εσάς (δηλαδή να εκφραστείτε στο περιβάλλον σας) να συνοδεύεται από τιμωρία και να συνδυάζεται με προσβολή.
Να τιμωρείστε για αυτό που είστε . Η τιμωρία πέφτει σαν τσιμέντο στην ψυχή του παιδιού αλλά μπλοκάρει και κάθε γνωστική εξέλιξη. Ο μικρός άνθρωπος στέκεται στην ανάγκη του να ξεπεράσει τον θυμό που γεννιέται όταν πληγώνεται αλλά παραμένει θυμωμένος που τιμωρήθηκε για κάτι που θεωρεί ότι είναι φυσιολογικό. Φαύλος κύκλος που μέσα στον κύκλο είναι εντελώς Μόνος.
Αντί να τιμωρείτε, μιλήστε. Αντί, να απορρίπτετε επικοινωνήστε. Αντί, να βάζετε σε απομόνωση κάτι τόσο ζωντανό και ζωτικό όπως η ύπαρξη του μικρού ανθρώπου, δημιουργείστε κλίμα εμπιστοσύνης που θα φέρει συν‐εργατικότητα στην σχέση σας με το παιδί.
Αντιγόνη Συμεωνίδου
Ψυχολόγος-Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
