Μιλάμε συχνά για την ανάγκη να αγαπήσουν τα παιδιά μας την λογοτεχνία. Αγωνιούμε για το πόσο πολύ έχει «φτωχύνει» η γλώσσα μας και γιατί δεν χρησιμοποιούν παρά ελάχιστες λέξεις οι νέοι…. Και … και …. Και
Θυμάμαι την γιαγιά μου, αγράμματη γυναίκα, θύμα δύο πολέμων και της ορφάνιας, πόσο στενοχωριόταν που δεν ήξερε να διαβάζει. Πάλεψε μόνη της, όταν είχε τα παιδιά της μικρά, και έμαθε την αλφαβήτα. Αργότερα έμαθε να σκαλίζει το όνομά της και το επώνυμο για να υπογράφει όπου χρειαζόταν. Σωστά ιερογλυφικά, μ’ εκείνο το κυματιστό έψιλον κι εκείνο το καμαρωτό γάμα.
Εργαζόμενη, κλωστοϋφάντρια, προοδευτική γυναίκα. Όταν ο μικρός της ο γιος πήγε στο γυμνάσιο, δεν γινόταν αλλιώς, έπρεπε κάποιος να του υπαγορεύει το αρχαίο κείμενο για να το γράψει «απέξω», έτσι η γιαγιά άνοιγε το βιβλίο των αρχαίων ελληνικών και εκφωνούσε το πρώτο γράμμα της λέξης για να καταλάβει εκείνος τι έλεγε το εδάφιο.
Άλφα, έλεγε η γιαγιά, Αλκιβιάδης [1], καταλάβαινε ο θείος, δέλτα έλεγε η γιαγιά, δε καταλάβαινε ο θείος, βήτα έλεγε, βουλόμενος καταλάβαινε και η υπαγόρευση συνεχιζόταν, ως που ο θείος τελείωσε το σχολείο.
Το ίδιο έγινε και μ’ εμάς, τα εγγόνια, αργότερα.
Πόσο της άρεσαν τα βιβλία μας και πόσο αγαπούσε να τα κρατάει, μ’ ένα χαμόγελο ζωγραφιστό που ακόμη έχω στη μνήμη μου, σαν να κρατούσε νεογέννητο ή ένα πολύτιμο δώρο, τόσο προσεκτικά και με καμάρι.
Δεν πέταξε ποτέ βιβλίο ούτε τετράδιο, ακόμη στις αποθήκες μας έχουμε τα σχολικά του ’50 και του ’60, εργασίες, τετράδια, όχι ως αναμνήσεις των παιδιών της και των εγγονών, όχι. Τα σχολικά βιβλία φυλάσσονταν και προστατεύονταν ως πηγή γνώσης. «Μπορεί να τα χρειαστείτε, κάτι να θέλετε να διαβάσετε», έλεγε.
Χρόνια μετά, όταν εγώ έγινα μητέρα, έμαθε στο δισέγγονο, τον γιο μου, τα πρώτα του γράμματα, Έψιλον, για το δικό της αρχικό και Κάπα για το δικό του. Αδυνατώ να σας περιγράψω βεβαίως το γέλιο που έγινε όταν το πρώτο πράγμα που διάβασε ο γιος μας ήταν η υπογραφή από ένα σύνθημα στον τοίχο, ΚΚΕ.
- Καλέ γιαγιά, τι του μαθαίνεις του παιδιού;
- Τι του μαθαίνω παιδάκι μου; Το όνομά μου και το δικό του αρχίζουν από αυτά τα γράμματα.
Να παίρνετε ένα βιβλίο, μας έλεγε, και να κάθεστε κοντά στα παιδιά σας την ώρα που διαβάζει. Να γίνεται το διάβασμα γιορτή, οικογενειακή υπόθεση.
Κάτι ήξερε και κάτι ξέρουν και οι ειδικοί, που χρόνια μετά συμφωνούν μαζί της.
[1] Ξενοφώντος Ελληνικά, [1.4.8] Ἀλκιβιάδης δὲ βουλόμενος μετὰ τῶν στρατιωτῶν ἀποπλεῖν οἴκαδε, ἀνήχθη εὐθὺς ἐπὶ Σάμου· ἐκεῖθεν δὲ λαβὼν τῶν νεῶν εἴκοσιν ἔπλευσε τῆς Καρίας εἰς ὸν Κεραμικὸν κόλπον.
Διαγωνισμός : Tα παιδιά συναντούν την τέχνη στα Athens Art Workshops
Διαβάστε επίσης:
Γιατί τα παιδιά μας βαριούνται στο σχολείο, δεν έχουν υπομονή και απογοητεύονται εύκολα;
