Βρίσκω πάντα εκνευριστικούς αυτούς που λένε:
– Δε γράφονται τέτοια τραγούδια σήμερα,
– Εμείς παλιά διασκεδάζαμε πραγματικά, κλπ.
Είναι χαρακτηριστικό της κάθε γενιάς να θεωρεί την εποχή της δική της νεότητας την καλύτερη. Μόνο που το ίδιο έκανε και η προηγούμενη από αυτήν γενιά, και η προπροηγούμενη κ.ο.κ.
Όμως, κάτι που ήταν, όντως, καλύτερο στα ’80ς ήταν οι ελληνικές παιδικές τηλεοπτικές σειρές.
Στο μεγαλύτερο μέρος των ’80ς πιάναμε μόνο δύο κανάλια (που το Σαββατοκύριακο ξεκινούσαν μεσημέρι και τις καθημερινές έκλειναν για μεσημέρι κι έβαζαν το ρολόι) κι οι διαθέσιμες τηλεοπτικές ώρες ήταν ελάχιστες σε σχέση με σήμερα. Κι όμως, προγράμματα ειδικά για παιδιά – ελληνικές παραγωγές! – χωρούσαν μια χαρά.
Η ΕΡΤ έκανε δικές της παραγωγές και μετέφερε καλά βιβλία στη μικρή οθόνη πχ. τον Θησαυρό της Βαγίας, τον Κήπο με τα Αγάλματα κλπ. Υπήρχαν προγράμματα για όλες τις ηλικίες. Με τηλεπαιχνίδια όπως το Με το Άλβα και το Βήτα με το Νι και με το Σίγμα γνωρίζαμε μέρη της Ελλάδας. Με την αβάν γκαρντ εκπομπή Τα Παραμύθια Της Κούκλας (με τη φωνή της Όλιας Λαζαρίδου) βλέπαμε πώς με ελάχιστα χρήματα και μπόλικη φαντασία φτιαχνόταν ένα παιδικό, εικαστικό αριστούργημα – το ίδιο και με τον Παραμυθά και αργότερα τη Φρουτοπία.
Επίσης, πολλά από τα κινούμενα σχέδια ήταν ευρωπαϊκά κι όχι απαραίτητα αμερικάνικα και οπτικώς ομογενοποιημένα, πχ. τα Στρουμφάκια, ο Νιλς Χόλγκερσόν (άλλο ένα παιδικό βασισμένο σε αριστουργηματικό βιβλίο, του 1907 μάλιστα!), τα Κινέζικα Παραμύθια, το Σάγκμα, ο Γύρος του Κόσμου σε 80 ημέρες, το Τάο Τάο.
Χωρίς να θέλω να ακουστώ σαν τον παππού μου, στη δεκαετία του ’80 – πριν μπουν τα κανάλια στον αυτόματο αμερικάνικο πιλότο αγοράζοντας, απλώς, ό,τι πουλούσε στην Αμερική – τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να μάθουν πράγματα. Να γνωρίσουν τον κόσμο. Να έρθουν σε επαφή με αριστουργήματα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας (απ’ τον Δον Κιχώτη στους Τρεις Σωματοφύλακες και τον ‘Νταρτακάν’). Να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους. Να πληροφορηθούν για την ιστορία της Γης. Να συναντήσουν άγνωστες σε αυτά κουλτούρες.
Δεν ήταν κανένας παράδεισος ποιότητας το παιδικό πρόγραμμα της ΕΡΤ στη δεκαετία του ’80, αλλά υπήρχαν ένα σωρό εσωτερικές παραγωγές (η Χιλιοποδαρούσα, Το Στούντιο Φούσκοι, ακόμα και το Γύρω Γύρω Όλοι με το Ζουγανέλη που τραγουδούσε στο τέλος «Γεια σας παιδιά, γεια σας παιδιά, και να ‘σαστε καλά»), που πέρα από διασκεδαστικές ήταν κι εκπαιδευτικές. Ποιο κανάλι θα ξόδευε έστω κι ένα ευρώ σήμερα για να κάνει ένα τηλεπαιχνίδι κυκλοφοριακής αγωγής για παιδιά; Κι όμως, τότε είχαμε το “Ο Φίλος μας ο ΚΟΚ” με τον Τσιβιλίκα και τη Μαριάννα Τόλη.
Παρατηρούσα ένα 8χρονο κορίτσι που συνάντησα στις διακοπές. Το πιο λάιτ, το πιο παιδικό πρόγραμμα που έβλεπε ήταν το Παρά Πέντε – που κι αυτό παιζόταν γύρω στα μεσάνυχτα. Κατά τα άλλα, Πολυκατοικία, Μίλα Μου Βρώμικα, Πενήντα Πενήντα, Παπακαλιάτη, μερικά θρίλερ κτλ.
Ενώ η δεκαετία του ’80 ήταν καταστροφική από χίλιες δυο απόψεις, υπήρχε κάτι το οποίο δεν υπάρχει καθόλου πια: η έγνοια για τη διαμόρφωση του παιδικού χαρακτήρα – και ο απαραίτητος ανθρωπισμός για να επιτευχθεί αυτό. Ένας βαθύς ανθρωπισμός, αν σκεφτούμε τι παιζόταν, τι γυριζόταν τότε. ΟΚ, υπήρχε η σαπουνόπερα της Κάντυ-Κάντυ ή τα πολεμικά των Τρανσφόρμερς ή η απίθανη αγγλίδα Σούπερ Γιαγιά που πετούσε και νικούσε τους κακούς. Υπήρχε, θέλω να πω κι η διασκέδαση, πήγαινε χέρι-χέρι, όμως, με το νοιάξιμο για το παιδί και την ανάπτυξη του χαρακτήρα του. Πράγματα τότε δεδομένα, που σήμερα, κοιτώντας πίσω, μας κάνουν εντύπωση, ακριβώς, γιατί μοιάζουν να έχουν χαθεί εντελώς.
Κανονικά, αν η ελληνική τηλεόραση συνέχιζε με τον ίδιο ρυθμό, σήμερα θα υπήρχαν τόσο φανταστικές εκπομπές, τόσο έξυπνα καρτούν, τόσο μοναδικά κόνσεπτ που οι τηλεοπτικές σειρές των ’80ς θα έμοιαζαν με ξεπερασμένα, ξεθωριασμένα απομεινάρια.
Το ότι διατηρούν μεγάλο μέρος της ποιότητας και της λάμψης τους δεν οφείλεται τόσο σε αυτές, όσο στις τηλεοπτικές σειρές που ακολούθησαν και παίζονται (αν παίζονται) σήμερα…
Τέσσερα από τα δεκάδες καλά παιδικά προγράμματα των ‘80ς
Η συνέχεια στην επόμενη σελίδα
