Αγαπημένο μου παιδί,
Σου γράφω αυτή την επιστολή λίγο πριν ανοίξουν οι πόρτες για το Μεγάλο Σχολείο για να σου ζητήσω συγγνώμη. Να σου ζητήσω συγγνώμη για κάθε δύσκολη στιγμή τα δυο τελευταία χρόνια που ήμασταν μαζί. Σίγουρα θα είχαμε δύσκολες στιγμές. Aν δεν είχαμε παιδί μου δεν κάναμε τίποτα, μη βιαστείς να με παρηγορήσεις. Θέλω να είχαμε! Έχω ανάγκη να σου πω συγγνώμη λοιπόν για τις ώρες που συγκρατήθηκες σφίγγοντας τα δόντια να μην κλάψεις ή να μη φωνάξεις γιατί έπρεπε να σου μάθω να ελέγχεις θυμό και αντιδράσεις.
Συγγνώμη για κάθε πικρή σκέψη που πήρες μαζί σου στο σπίτι σου, για κάθε παράπονο για κάθε άγριά μου ματιά. Ξέρω πως είναι άγρια η ματιά μου, είναι το όπλο μου αν δεν πιάνουν τα λόγια, μη με καλοπιάνεις τώρα που με νιώθεις ευάλωτη και ξαφνιάζεσαι. Και ξέρεις πως τα ξεχνούσα όλα μόλις διορθωνόταν το λάθος αμέσως μετά. Τι είναι όμως το λάθος; Και δεν μιλώ για το ορθογραφικό.
Εκείνο το άτιμο το διορθώνεις (με μολύβι πάντα ακόμα και στο χαρτί δεν μπορώ τις κοκκινιές) – γι αυτό ίσως τρέμω τα λάθη της ψυχής. Τρέμω τις κοκκινιές τις δικές μου πάνω σου, στον χαρακτήρα σου και κυρίως στη μνήμη σου.
Γι’ αυτό με βλέπεις έτσι.
Τώρα που φεύγεις από τα χέρια μου και από τα μάτια μου και δεν θα έχω καμιά ίσως άλλη ευκαιρία να διορθώσω δικά μου λάθη τρέμω μη φύγεις με κοκκινίλες που δεν πρόλαβα να ξεθωριάσω. Καμιά άγρια ματιά δεν με σώζει γιατί ξέρω πως εσύ θα είσαι ο κριτής μου για μια ζωή. Ό,τι σημάδι σου άφησα θα το θυμάσαι έτσι όπως θυμάμαι κι εγώ τα δικά μου. Αν κάποτε σου μιλήσω για μένα και μια δασκάλα μου θα καταλάβεις πως δεν είμαι υπερβολική.
Σημάδια έχω.
Και ξέρω πως ο νόμος της ζωής είναι έτσι που κι εγώ άθελα κάπου θα αφήσω. Πως μπορείς να προβλέψεις πάντα πότε θα αδικήσεις ή θα πληγώσεις ένα παιδί; Πως μπορείς να ξέρεις πότε ακριβώς και πως το απογοήτευσες και τι πρόσμενε από σένα αφού εσύ ο δάσκαλος του είσαι ένας μικρός επίγειος Θεός, άγγελος ή τιμωρός, μάγος ή ξωτικό; Αλλά και άνθρωπος κανονικός με λάθη και αβλεψίες;
Θέλω λοιπόν να προλάβω όλη αυτή την πιθανή πίκρα που παίρνει μαζί του ένα παιδί που μεγεθύνει στο παιδικό του μυαλό συμπεριφορές σαν τις σκιές που γίνονται δράκοι τη νύχτα. Και κυρίως εγώ με κείνη τη δασκάλα που λέγαμε παραπάνω που με σημάδεψε δεν έχω καμία σχέση και τρέμω μη τυχόν έστω και ένα παιδί με θυμάται όπως τη θυμάμαι.
Στη ζωή μας οι άνθρωποι δεν έρχονται τυχαία. Ούτε οι δάσκαλοι. Αν είσαι έξυπνος θα πάρεις από τον καθένα τα καλύτερα στοιχεία του κι απ΄ τα χειρότερα των λίγων θα μάθεις να επιβιώνεις. Ίσως γι αυτό ο Θεός μου έστειλε αμέσως μετά τον καλύτερο άνθρωπο, αυτόν τον εκπαιδευτικό που με ένα μαγικό ολόκαρδο χαμόγελο, έβγαλε από μέσα μου το μαραζωμένο παιδί, το παραμελημένο, το περιθωριακό και με έφερε εκεί που ανήκα και εκεί που ανήκει κάθε παιδί: στο φως.
Ειλικρινά πιστεύω πως δεν μπορείς να είσαι καλός δάσκαλος αν δεν είσαι καλός άνθρωπος. Αυτό το φως θέλω να μοιράζομαι και κανένα μεταπτυχιακό, κανένας βαθμός και καμιά ξένη γλώσσα δεν του προσθέτει λάμψη αν δεν είναι πηγαίο.
Ο δάσκαλος λοιπόν που είχα στην πέμπτη και την έκτη ήταν σαν ήλιος, με ενθάρρυνε. Πίστεψε σε μένα, με προστάτευσε, με καθοδήγησε, με μάλωσε πολύ, με χειροκρότησε πολύ, με πρόσεξε πολύ και μένα και όλους τους συμμαθητές μου. Το παράδοξο είναι πως κάποιοι συμμαθητές μου τον θυμούνται με την ίδια λύπη ίσως που θυμάμαι εγώ την άλλη δασκάλα … με τραύματα.
Αυτό κάτι σημαίνει επίσης ε;
Δεν έχουμε όλοι οι άνθρωποι την ίδια χημεία. Κι ίσως κάποιες τακτικές που λειτουργούν στα περισσότερα παιδιά σε κάποια άλλα είναι αναποτελεσματικές. Εγώ πώς να προστατευτώ από αυτό; Ίσως να φταίνε οι άνθρωποι, τα βιώματα τους τα περιθώρια στις σχέσεις τους. Δεν ξέρω. Ξέρω πως αν δεν μπορείς και δεν κατάφερα να με θυμάσαι με αγάπη εύχομαι να με θυμάσαι έστω με αδιαφορία. Με πικρία να μη με θυμάσαι μόνο. Στην περίπτωση αυτή χίλιες φορές να μη θυμάσαι καθόλου.
Όποτε σε μάλωσα για τα άστατα γράμματα σου είναι γιατί πιστεύω ακράδαντα πως ένα καθαρό γραπτό δείχνει τακτική σκέψη και τάξη. Είναι λίγο παλιομοδίτικο αυτό το ξέρω, ειδικά στην εποχή της τεχνολογίας. Το να πηγαίνεις όμως πάντα με την εποχή και το ρεύμα, σου στερεί και στοιχεία της προσωπικότητας σου, δεν νομίζεις;
Ξέρω πως σε κούρασα πάρα πολύ στο γράψιμο πιστεύω όμως πως εσείς οι νέοι δεν γράφετε πολύ πια με τη χρήση του υπολογιστή. Η γραφή βάζει την σκέψη στη σειρά, εξασκεί τον εγκέφαλο, διατηρεί ζωντανό το λεξιλόγιο και γενικά σε παρακαλώ στη ζωή σου γράφε – αυτό να θυμάσαι από μένα : μην αφεθείς στα εύκολα.
Τις φορές που σε κεραυνοβόλησα με το γνωστό βλέμμα ήταν γιατί είχα απαιτήσεις που ήξερα πως ήταν στα μέτρα σου. Τη φορά που σε έστειλα στον διευθυντή, δεν ήταν γιατί δεν μπορούσα να χειριστώ εγώ την κατάσταση, ήταν γιατί ξεπέρασες τα όρια και στη ζωή τα ευδιάκριτα όρια προσφέρουν ασφάλεια. Να τα ξεπερνάς αλλά να ξέρεις πως έχουν συνέπειες ώστε κάποτε να μάθεις να φυλάγεσαι σωστά – πρώτα από τον εαυτό σου! Όσες φορές σε αγνόησα το έκανα επίτηδες. Καμιά φορά και η αδιαφορία έχει αποτελέσματα ειδικά όταν έχεις μάθει να τραβάς με κάθε τρόπο την προσοχή πάνω σου.
Θέλω να σου ζητήσω συγγνώμη και για τις φορές που ήμουν λυπημένη. Είχε κάτι μέρες ατελείωτες που ήθελα κι εγώ να εξαφανιστώ να μείνω μόνη και να κλάψω. Αλλά έπρεπε να είμαι εκεί στη θέση μου. Εκείνες τις μέρες ανθρωπίνως ήμουν πάντα πιο επιρρεπής στα λάθη. Είναι οι μέρες που η όποια προσωπική αγωνία κατατρώει την υπομονή. Δεν θα δικαιολογηθώ. Θα ήταν σαν να απαρνιέμαι την ανθρώπινη μου φύση.
Γενικά, δεν σου γράφω για να δικαιολογηθώ αλλά για να σου πω πως ότι δυσάρεστο κι αν παίρνεις μαζί σου φεύγοντας από την αγκαλιά μου μη το δεις ποτέ προσωπικά. Σε κάθε παιδί από τα 17 που ήσασταν έβλεπα μόνο τα καλά στοιχεία και τα επεσήμανα, τα άλλα τα φαρμάκωνα στη ρίζα το καθένα για όλους. Έπαιρνα ένα -ένα τη φορά και το ύφαινα -τις ώρες της Ευέλικτης κυρίως- με τον τρόπο μου και ούτε το καταλαβαίνατε. Το λύναμε όμως.
Δεν ανεχόμουν την στοχοποίηση από κάποιους προς τους πιο αδύναμους, την υπέρμετρη προβολή από άλλους, τις παρεμβάσεις, τις κλίκες (γι αυτό και δεν στεριώσατε σε ένα θρανίο), την αυθάδεια, τις υπερφίαλες συμπεριφορές, τους νταήδες. Για όλους τα έλεγα γιατί η ζωή είναι γεμάτη εκεί έξω με αυτές τις ταμπέλες. Να ανάβετε αλάρμ στην σκέψη και να αντιδράτε ψύχραιμα σας έλεγα, το θυμάσαι;
Εδώ κάπου θα σε αφήσω.
Δεν θα πούμε για πάντα. Θα με ξαναβρείς γιατί ξέρω πως θα υπάρχουν στιγμές στη ζωή σου που θα με θυμάσαι και θα έρχομαι αγέραστη στη σκέψη σου κι ας έχω πεθάνει. Είναι ευλογία για εμάς τις δασκάλες να ζούμε στο μυαλό εκατοντάδων ανθρώπων και να μας μνημονεύουν με αγάπη. Κείνη την έρμη την κατάρα της πληγής φοβάμαι κι αν υπάρχει σου ζητώ με όλη μου την καρδιά να με συγχωρέσεις!
Με αγάπη,
Η δασκάλα σου!
