Αλήθεια υπάρχουν πρίγκιπες ή μόνο βάτραχοι;
Πόσες γυναίκες μεγάλωσαν πιστεύοντας ότι θα συναντήσουν τον πρίγκιπά τους; Πολλές, αμέτρητες. Όταν αυτές οι γυναίκες ήταν κοριτσόπουλα άκουγαν συχνά τους γονείς τους, ιδιαίτερα την μάνα τους να λέει «να βρεις κάποιον να σε αγαπά. Η αγάπη φτάνει. Όλα τα άλλα δεν έχουν σημασία». Τα κορίτσια λοιπόν άρχισαν να ονειρεύονται. Κάποιος να μ’ αγαπά. Να με κοιτά στα μάτια και να μου λέει σ’ αγαπώ. Τα κορίτσια έγιναν γυναίκες και αναζήτησαν τον πρίγκιπά τους. Κάποιες πίστεψαν ότι τον βρήκαν. Στο περίπου. Έβαλαν, με άλλα λόγια, νερό στο κρασί τους.
Πολύ νερό. Σκέφτηκαν και με αυτή τη σκέψη πορεύτηκαν και πήραν αποφάσεις. «Δεν πειράζει αν δεν έχει τελειώσει το γυμνάσιο, δούλευε από μικρός. Η πριγκίπισσα σπούδασε.. Αγάπη να υπάρχει. Δεν πειράζει αν ακόμα το παλεύει και δεν έχει ριζώσει σε μια δουλειά. Έχει δουλειά και μάλιστα αποδίδει τα μέγιστα, η μικρή πριγκίπισσα. Αγάπη να υπάρχει. Δεν πειράζει και αν δεν είναι πολύ ευγενικός και ενίοτε ξεσπάει και κατεβάζει καντήλια. Αγάπη να υπάρχει. Και αν ρίχνει και καμιά μπούφλα, μάλλον η πριγκίπισσα τον τσάντισε. Δεν πειράζει. Αγάπη να υπάρχει.
Αγάπη υπήρχε πολλή στην αρχή. Πάρα πολύ. Ξεχείλιζε. Περίσσευε. Στην αρχή. Σιγά-σιγά, όμως, άρχισε να βγαίνει από τα παράθυρα. Όσο καλά και να τα έκλεινε η πριγκίπισσα, η αγάπη έβρισκε τρόπο να ξεφεύγει, να δραπετεύει. Οι διαφορές του ζευγαριού άρχισαν να φαίνονται και να προβληματίζουν. Το κρασί είχε νερώσει πολύ. Ήταν μόνο νερό. Η καθημερινότητα γινόταν βασανιστική. Η πριγκίπισσα έκανε υπομονή, το πάλευε. Εξάλλου η φύση της γυναίκας είναι να κρατά – backstage – την οικογένεια δεμένη. Να παρηγορεί τον άντρα της για τις ατυχίες της ζωής και να λέει «δεν πειράζει αγάπη μου. Θα τα καταφέρουμε». Τα ξεσπάσματα του άντρα ήταν πάντα δικαιολογημένα. Ήταν άνεργος.
Δεν ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος, αλλά ούτε κάποια ειδικότητα είχε. Η ψυχολογία του καταρρακωμένη διότι δεν μπορούσε και αυτός να προσφέρει τα ανάλογα ή ακόμα περισσότερα. Οι βρισιές πήραν τη θέση της καλημέρας και τα μούτρα δεν έλειπαν ούτε στιγμή. Η πριγκίπισσα, τον δικαιολογούσε. Πολλές φορές ένιωθε και τύψεις. Νόμιζε ότι αυτή έφταιγε για την όλη κατάσταση. Μάλλον τον προκαλώ. Τι θέλω και μιλάω για την δουλειά μου; Γιατί να του πω ότι έφαγα με τις συναδέλφους μου; Δεν θα ξανά κολλήσω τους λογαριασμούς στο ψυγείο. Ναι, ναι, εγώ φταίω που βρίζει. Η πριγκίπισσα έγινε ενοχική. Ο άντρας όλο και πιο βίαιος. Η αγάπη δραπέτευε. Η καθημερινότητα την σκότωνε. Αυτό που έλεγε η μάνα της πριγκίπισσας, αγάπη μόνο, αποδείχτηκε η μεγαλύτερη απάτη.
Δουλειά βρέθηκε. Και καλή μάλιστα. Ο άντρας άρχισε να παίρνει τα πάνω του οικονομικά. Δούλευε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Επέστρεφε στο σπίτι κομμάτια. Έπεφτε στον καναπέ και τον μόνο χρόνο ρήματος που χρησιμοποιούσε ήταν η προστακτική. «Φέρε μου να φάω, δεν βλέπεις ότι είμαι πτώμα;» Η πριγκίπισσα τσακιζόταν να τον εξυπηρετήσει. Ας μην έχουμε κι άλλες φασαρίες σκεφτόταν. Παρέμενε αφελής πιστεύοντας ότι ο άντρας της θα άλλαζε επειδή είχε βρει δουλειά. Θα ηρεμούσε και θα έβλεπε με άλλο μάτι την σχέση τους. Θα προσπαθούσε να διορθώσει, να επουλώσει την ήδη πληγωμένη σχέση. Είχαν πια όλα τα καλά. Δούλευαν και οι δύο και οι τραπεζικοί λογαριασμοί είχαν αρχίσει να φουσκώνουν. Παρόλα αυτά όμως, τίποτα δεν διορθώθηκε.
Η πριγκίπισσα ήξερε από την αρχή ότι υπήρχε χάσμα μεταξύ τους, αλλά ήθελε τόσο πολύ να τα καταφέρει. Η αγάπη όλα τα μπορεί. Οι διαφορές αυτών των δύο ανθρώπων δεν γεφυρώθηκαν ποτέ. Διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, ελλιπής αγωγή, αλλά και μόρφωση. Η αγάπη δεν έφτανε ώστε από μόνη της να εξισώσει τις διαφορές Βέβαια υπάρχει και ο κανόνας της φυσικής που λέει ότι τα ετερώνυμα έλκονται.
Γιατί μας ελκύουν τα δύσκολα; Οι δύσκολοι άνθρωποι που είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι από εμάς; Ίσως επειδή νομίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε. Ίσως επειδή το βλέπουμε σαν πρόκληση. Ίσως επειδή απλά είμαστε εγωιστές. Ίσως επειδή υπερεκτιμούμε τις δυνάμεις μας και υποτιμούμε τις δυνάμεις του άλλου. Ίσως επειδή συχνά λέμε «εγώ θα τον/την αλλάξω». Όσο και να προσπαθήσουμε όμως δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους άλλους. Όπως τα βατραχάκια. Τα βατραχάκια όσο και να τα φιλάς, βατραχάκια θα μείνουν.
Χώρισα. Τι θα πω στην κόρη μου; Να παντρευτεί ή να μην τολμήσει να κάνει αυτό το βήμα; Είτε το παιδί έχει βιώσει τον χωρισμό με άσχημο τρόπο είτε ο χωρισμός έγινε όταν ήταν ακόμα στην κούνια, η εμπειρία είναι δυσάρεστη. Τι μπορεί να πει η μάνα στην κόρη; . Έτσι κι’ αλλιώς το διαζύγιο είναι μια τραυματική εμπειρία για τα παιδιά. Η κοινωνία μας όμως είναι πλέον πιο ελαστική και συμβατική και τα παιδιά των χωρισμένων δεν είναι πια δακτυλοδεικτούμενα. Άρα φαντάζει πιο εύκολο να εξηγήσεις σε ένα παιδί γιατί οι γονείς του χώρισαν.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι η αλήθεια είναι ότι καλύτερο μπορεί να πει μια χωρισμένη μητέρα στο παιδί της. Πως όμως θα εκλάβει την αλήθεια η έφηβη; Θα καταλάβει, μπορείς να απαντήσεις. Εγώ θα έλεγα ότι εξαρτάται. Αν οι λόγοι που οδήγησαν στον χωρισμό είναι σκληροί ενδέχεται να πληγωθεί το παιδί και να σχηματίσει πολύ άσχημη γνώμη για το ανδρικό φύλο. Πως λοιπόν θα πορευτεί στη ζωή της; Πως θα αναπτύξει φιλία με τα αγόρια της τάξης της; Πως θα κάνει ένα βήμα παραπάνω και θα ερωτευτεί όταν έρθει η ώρα;
Η μάνα προσπαθεί να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους χώρισε. Προσπαθεί με λόγια απλά και κατανοητά για το μυαλό της έφηβης να παραθέσει τους λόγους. Κρύβει κάποιες αιτίες διότι δεν θα μπορέσει η κόρη να τις επεξεργαστεί και μιλά απλά βάζοντας και λίγο χιούμορ στα λεγόμενά της. Η μικρή αναρωτιέται, που είναι έφηβη, «καλά για αυτούς τους λόγους χωρίσατε;». Δεν πείθεται. Θυμώνει, κακιώνει και με την μητέρα της και με τον πατέρα της.
Εξηγείς ακριβώς τους λόγους του διαζυγίου, δηλαδή λες αλήθεια χωρίς να κρύψεις κάτι, ώστε να αντιληφθεί την σοβαρότητα της κατάστασης που οδήγησε στον χωρισμό. Η κόρη πάλι θυμώνει και διαταράσσονται τα συναισθήματα της. Ίσως μισήσει τον πατέρα της ή την μητέρα της. Σε αυτή την περίπτωση θα αποδομηθεί όλο το οικοδόμημα της οικογένειας που στο μέλλον θα ήθελε να κτίσει. Η απέχθεια για το αντρικό φύλο θα φουντώσει μεγαλώνοντας και το ένστικτο της μητρότητας θα πνιγεί. Η αλήθεια σε αυτή την περίπτωση δεν θα λάμψει αλλά θα κάψει.
Πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης ενός διαζυγίου όσο αφορά τα παιδιά είναι η σύνεση και η πραότητα. Με πράο τρόπο εξηγείς στην κόρη σου γιατί δεν μένετε πια όλοι μαζί. Τα κατά συνθήκη ψεύδη, σε αυτή την φάση είναι απαραίτητα. Θέλουμε να πείσουμε την κόρη μας ότι η αγάπη και των δύο γονέων είναι δεδομένη. Ό,τι και να γίνει και οι δύο γονείς είναι δίπλα της. Της εξηγείς ότι οι σχέσεις στην πορεία και σε βάθος χρόνου ίσως φθαρούν. Ότι το «πάντα μαζί» σε ένα ζευγάρι δεν είναι δεδομένο. Δεδομένη είναι η σχέση των γονέων με τα παιδιά τους. Η αγάπη τους προς αυτά. Η κόρη, αλλά και το κάθε παιδί πρέπει να νιώσει ασφάλεια ακόμα και αν οι γονείς τους χώρισαν.
Δεν θα συμβούλευα ποτέ την κόρη μου έτσι απλά «να παντρευτείς και να κάνεις παιδιά». Θα της έλεγα για τις διαφορετικότητες των ανθρώπων. Θα τις εξηγούσα ότι τα δεδομένα αλλάζουν και με μαζί με αυτά αλλάζουν οι άνθρωποι. Θα προσπαθούσα να της εξηγήσω ότι ο έρωτας είναι ότι πιο ωραίο μπορεί να της συμβεί. Δεν είναι όμως το μόνο κριτήριο για να προχωρήσει σε γάμο. Θα της έλεγα να ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά για να πάρει τις αποφάσεις της γνωρίζοντας όλες τις συνέπειες μιας κακής, πρόχειρης απόφαση.
Δεν θα της έλεγα ποτέ να μην παντρευτεί!
Γράφει η Τζώρτζια Βρεττού
