Η διαχείριση του χρόνου είναι από τα ζητήματα που συχνά απασχολούν την ελληνική οικογένεια, ειδικά όταν σε αυτή μεγαλώνουν έφηβοι. Στην εφηβεία οι σχολικές απαιτήσεις και οι εξωσχολικές δραστηριότητες αυξάνονται. Παράλληλα, ο έφηβος αναπτύσσει κοινωνική ζωή. Κάτω από τις συνθήκες αυτές, η σωστή διαχείριση του χρόνου είναι ζωτικής σημασίας. Η έννοια αυτή αναφέρεται στην ικανότητα του ανθρώπου να διαχειρίζεται με αποτελεσματικό τρόπο τον χρόνο που διαθέτει, ώστε να αφιερώνει αυτόν που πραγματικά απαιτείται σε κάθε δραστηριότητα. Το ζήτημα που προκύπτει είναι: πώς μπορούν οι έφηβοι να μετατρέψουν τον χρόνο από εχθρό σε σύμμαχο.
Η διαχείριση του χρόνου είναι μια δεξιότητα και όχι ένα εγγενές χαρακτηριστικό. Η επωφελής διαχείρισή του μπορεί να αναπτυχθεί ευκολότερα σε κάποιους ανθρώπους από ότι σε άλλους. Ωστόσο, όλοι μπορούν να υιοθετήσουν τις απαραίτητες συνήθειες, ώστε να βελτιώσουν τη δεξιότητα αυτή. Αυτό σημαίνει ότι, αν καλλιεργηθεί από νωρίς, είναι δυνατόν να αποτελέσει ένα δια βίου εφόδιο.
Ειδικότερα, η καλλιέργειά της μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο να αποκτήσει αυτονομία στην καθημερινότητά του και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό του. Να είναι σε θέση να σχεδιάζει τις κινήσεις του και να αποφασίζει συνειδητά το πώς θα ξοδέψει τον χρόνο του. Να τον κάνει περισσότερο παραγωγικό, να μπορεί να διαχειριστεί το άγχος του και να περιορίσει την αναβλητικότητά του. Έτσι, ο έφηβος μαθαίνει να συμπεριφέρεται υπεύθυνα και να λειτουργεί ανεξάρτητα.
Πώς, όμως, θα επιτευχθεί αυτό;
Η ενεργοποίηση του εφήβου και η συνειδητοποίηση ότι η διαχείριση του χρόνου είναι δική του ευθύνη είναι η αφετηρία για την αποτελεσματική διαχείριση. Οι γονείς και οι ειδικοί μπορούν να ενισχύσουν την προσπάθειά του, αρχικά με το παράδειγμά τους και στην συνέχεια προτείνοντάς του τεχνικές και «εργαλεία» διαχείρισης χρόνου . Είναι προφανές πως δεν υπάρχουν «συνταγές» που να λειτουργούν σε όλους και σε κάθε φάση της ζωής τους. Με δεδομένο αυτό, ας δούμε, αναλυτικά, τα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει ένας έφηβος και όχι μόνο προκειμένου να διαχειριστεί αποτελεσματικά τον χρόνο του:
Βήμα 1. «Πόσο χρόνο έχω;» και «Πώς ξοδεύω τον χρόνο μου;»
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα αποτελούν τη βάση της διαδικασίας. Ουσιαστικά, δίνουν τη δυνατότητα στον έφηβο να αποκτήσει ρεαλιστική εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει με τον χρόνο του. Να κατανοήσει, δηλαδή, πώς τον αξιοποιεί και ποιες δραστηριότητες κλέβουν τον χρόνο του
Βήμα 2. Βάλε στόχους
Η διαχείριση χρόνου ξεκινά με τη σαφή κατανόηση των στόχων. Η διαδικασία καθορισμού στόχων επιτρέπει στον έφηβο να επιλέξει πώς θέλει να πορευτεί στη ζωή. Όταν γνωρίζει τι ακριβώς επιθυμεί να πετύχει, ξέρει πού πρέπει να δώσει βαρύτητα, τι πρέπει να βελτιώσει, καθώς και τι του αποσπά την προσοχή. Ο καθορισμός στόχων ενισχύει την παρακίνηση και τον οραματισμό στο μέλλον. Βοηθά τον έφηβο να εστιάσει στην απόκτηση γνώσης και να οργανώσει τα μέσα που έχει στη διάθεσή του. Ένα από αυτά είναι και η σωστή διαχείριση του χρόνου.
Βήμα 3. Κατάγραψε τι έχεις να κάνεις
Η καταγραφή τόσο των υποχρεώσεων, όσο και των δραστηριοτήτων που απολαμβάνει (βόλτα με φίλους, αθλητική δραστηριότητα) έχει διπλό όφελος για τον έφηβο. Αφενός τον βοηθά να αντιληφθεί ότι η αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου συμβάλλει στην ισορροπία μεταξύ προσωπικής και σχολικής ζωής, αφετέρου μπαίνει σε μια διαδικασία να οργανώσει ο ίδιος την καθημερινότητά του.
Βήμα 4. Ιεράρχησε τις δραστηριότητες
Επόμενο βήμα είναι η ιεράρχηση των δραστηριοτήτων. Με άλλα λόγια είναι απαραίτητος ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων σε σημαντικές και επείγουσες. Σημαντικές είναι αυτές που πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν και έχουν σοβαρό αντίκτυπο, αλλά όχι απαραίτητα σήμερα. Οι επείγουσες μπορεί να μην είναι τόσο σημαντικές αλλά πρέπει να γίνουν αμέσως. Αν δεν γίνουν, είναι πιθανό να έχουν αντίκτυπο σε άλλους τομείς. Οι σημαντικές και επείγουσες δραστηριότητες έχουν πάντα προτεραιότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε νέα δραστηριότητα πρέπει να ξεκινά αφού τελειώσει η προηγούμενη.
Βήμα 5. Προγραμμάτισε τον χρόνο σου με ευελιξία
Ένα καλό πρόγραμμα δεν είναι απαραίτητα ένα «σφιχτό» πρόγραμμα. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν κενά διαστήματα για απρόβλεπτες εργασίες ή καταστάσεις.
Βήμα 6.Οργάνωσε τον χώρο εργασίας
Ένας καθαρός και τακτοποιημένος χώρος δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για μελέτη και συγκέντρωση.
Βήμα 7. Κάνε σύντομα και συχνά διαλείμματα
Η συνεχής εργασία χωρίς διάλειμμα οδηγεί σε μείωση της αποδοτικότητας και αύξηση του άγχους. Τα διαλείμματα, επιτρέπουν στον έφηβο να επανέλθει στα καθήκοντά του με ανανεωμένη ενέργεια.
Μια αποτελεσματική τεχνική είναι η Τεχνική Pomodoro. Η τεχνική αυτή βασίζεται στη λογική:
25 λεπτά συγκέντρωσης/διαβάσματος (pomodoro) και 5 λεπτά διάλειμμα.
Μετά από κάθε 4 “pomodoros” ακολουθεί μεγαλύτερο διάλειμμα (20-30 λεπτά)
Βήμα 8. Απόφυγε το multitasking
Αν και πολλοί πιστεύουν ότι το multitasking εξοικονομεί χρόνο, στην πραγματικότητα μειώνει την αποδοτικότητα και αυξάνει τα λάθη. Η ενασχόληση με ένα μάθημα/εργασία τη φορά ενισχύει τη συγκέντρωση και παραγωγικότητα.
Βήμα 9. Περιόρισε τους περισπασμούς
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι ειδοποιήσεις, αποτελούν σημαντική πηγή απόσπασης προσοχής, ειδικά για τους εφήβους. Ο προγραμματισμός συγκεκριμένων διαστημάτων για έλεγχο των μηνυμάτων και η απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων κατά τη διάρκεια της μελέτης αποτελούν ένα σημαντικό επίτευγμα στον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι διαχειρίζονται τον χρόνο. Ταυτόχρονα, εξασφαλίζουν ένα ήρεμο περιβάλλον μελέτης.
Βήμα 10. Υιοθέτησε καλές συνήθειες
Η ανάπτυξη καλών συνηθειών από την εφηβεία θέτει τις βάσεις για μια πιο ισορροπημένη ενήλικη ζωή. Ο επαρκής ύπνος, η ισορροπημένη διατροφή, η καλή ενυδάτωση, η ξεκούραση και οι καλές κοινωνικές συναναστροφές έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική και πνευματική υγεία του εφήβου, καθώς συμβάλλουν στην ψυχική ισορροπία και τη συναισθηματική ευεξία.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η καλλιέργεια της δεξιότητας της διαχείρισης χρόνου ενισχύει και την ανάπτυξη άλλων δεξιοτήτων και στοιχείων της προσωπικότητας του εφήβου, όπως την αυτοπειθαρχία, την οργανωτικότητα, τη μεθοδικότητα και κυρίως την εμπιστοσύνη ότι μπορεί να έχει τον έλεγχο της ζωής του.
Από την Αλεξάνδρα Καπαρελιώτη, Σύμβουλο Σταδιοδρομίας, Career Counselor, MA
Info.followyourpath@gmail.com
@followyourpath.gr
