Ένας νέος όρος «τρεντάρει» δυνατά στο διαδίκτυο όσον αφορά τα ζητήματα γονεϊκότητας: η «διαχείριση συναισθημάτων» (emotion regulation). Μέχρι τώρα μιλούσαμε έντονα για την ψυχική ανθεκτικότητα, την αυτοφροντίδα, το θάρρος. Τώρα προσθέτουμε και τη διαχείριση/ρύθμιση συναισθημάτων.
Ίσως, όσοι και όσες έχουμε δει Sex and The City να θυμόμαστε τη σκηνή που η Σάρλοτ μπαίνει μες στην ντουλάπα και ουρλιάζει προκειμένου να βγει κάπως πιο ήρεμη για να μιλήσει στις κόρες της που την έχουν φέρει στα όριά της. Κάπως έτσι. Πρόκειται λοιπόν για την προσπάθεια να ελέγξουμε την ένταση των συναισθημάτων που νιώθουμε ώστε να μην κάνουμε και πούμε πράγματα που θα μετανιώσουμε μετά πληγώνοντας τα παιδιά μας.
Τι συνέβη όταν δοκίμασα την ήπια γονεϊκότητα για μια βδομάδα
«Θεωρώ ότι τα συναισθήματα δεν είναι κάτι άλλο από αλλαγές στο πώς αισθανόμαστε και πώς ανταποκρίνεται το σώμα μας. Και υπάρχουν διαφορετικές γεύσεις συναισθηματικής αντίδρασης. Τους δίνουμε ονόματα όπως θυμός και φόβος, θλίψη και ευτυχία», λέει στο Slate.com ο James J. Gross, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, όπου διευθύνει το Εργαστήριο Ψυχοφυσιολογίας του Στάνφορντ. Μπορεί τα συναισθήματα να μην είναι πάντα ευχάριστα, αλλά συνήθως μας βοηθούν.
«Η ρύθμιση του συναισθήματος είναι μια προσπάθεια να αλλάξουμε το συναίσθημά σας με κάποιον τρόπο, είτε για να το ρυθμίσετε προς τα πάνω, να αυξήσετε την έντασή του, είτε για να το μειώσετε», λέει η Chentsova Dutton. Αυτός ο ορισμός είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρων επειδή, «ρύθμιση» δεν σημαίνει απαραίτητα «μια προσπάθεια να παραμείνουμε ήρεμοι», αλλά να ελέγξουμε την ένταση του συναισθήματος μας και την αντίδραση μας.
Συχνά, χρησιμοποιούμε στρατηγικές ρύθμισης των συναισθημάτων για να απενεργοποιήσουμε ένα αρνητικό συναίσθημα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. «Εξαρτάται από τους συναισθηματικούς σας στόχους. Κάποιος μπορεί να έχει ως στόχο να αισθάνεται λυπημένος ή να αισθάνεται σε εγρήγορση και σε επιφυλακή σε μια συγκεκριμένη κατάσταση», προσθέτει η Chentsova Dutton. Οι αθλητές, για παράδειγμα, μπορεί να θέλουν να θυμώσουν λίγο πριν από έναν αγώνα, ώστε να νιώσουν ενεργητικοί και έτοιμοι όταν έχει σημασία.
Ο πρωταρχικός στόχος της ρύθμισης των συναισθημάτων είναι να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο κάποιος αισθάνεται, και αυτό μπορεί να συμβεί με διάφορους τρόπους. Πρώτον, λέει ο Gross, «υπάρχει μια κατάσταση και πρέπει να της δώσετε προσοχή. Μπορείτε να την αξιολογήσετε ή να την εκτιμήσετε. Και στη συνέχεια υπάρχει μια σωματική αντίδραση». Έπειτα μπορούμε είτε αφήσουμε την κατάσταση ως έχει είτε να την τροποποιήσουμε. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε και τον τρόπο που βλέπουμε κάτι ή τον τρόπο που συνήθως αντιδρούμε δοκιμάζοντας μια άλλη αντίδραση.
Οι ερευνητές που μελετούν αυτόν τον όρο, όπως ο Gross, θεωρούν ότι πρόκειται για μια σημαντική δεξιότητα που πρέπει να μάθει κανείς. Για παράδειγμα, όταν οι γονείς προσπαθούν να κρατήσουν το παιδί τους ήρεμο σε μια αγχωτική κατάσταση, κάνουν το κρίσιμο έργο της αποτροπής της μετάδοσης του δικού τους φόβου στα παιδιά τους. Αυτή η προσπάθεια είναι πολύ σημαντική- ο επιστημονικός όρος απέχει όμως από το trend που δεν θα πρέπει να παίρνει διαστάσεις. Επιπλέον, οι γονείς έχουμε αρκετά στο κεφάλι μας και αρκετές ενοχές για να προσθέσουμε κι άλλη μία.
Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε πως η «ρύθμιση των συναισθημάτων» είναι μία από τις στρατηγικές που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Για παράδειγμα αν κάτι μας πυροδοτήσει ένταση θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα δώσουμε αρχικά προσοχή ώστε να ηρεμήσει το σώμα μας πρώτα ή θα μπορούσαμε να δώσουμε προτεραιότητα στο να μιλήσουμε στο παιδί ή στους άλλους ανθρώπους που εμπλέκονται. Κάθε φορά και κάθε κατάσταση είναι μοναδική και ως τέτοια θα πρέπει να την αντιμετωπίζουμε.
«Πρέπει να πειραματιστείτε και πρέπει να έχετε ένα μεγάλο ρεπερτόριο, πολλά εργαλεία στην εργαλειοθήκη σας, ώστε να μπορείτε να επιλέξετε ποια από αυτά μπορεί να είναι κατάλληλα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε».
Διάβασε επίσης:
