Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν έκανε δηλαδή πρεμιέρα η θρυλική πλέον ταινία «Κράμερ εναντίον Κράμερ», τα διαζύγια ήταν ακόμη λιγοστά, όπως και οι οικογένειες που έφεραν τότε το στίγμα της «διαλυμένης οικογένειας». Ένα ταμπού ακόμη και για τη Δύση, μέχρι που τα διαζύγια έγιναν κανονικότητα, ένα πολύ δύσκολο κεφάλαιο στη ζωή μιας οικογένειας, που ωστόσο μπορεί πλέον να ξεπεραστεί με πολλή αγάπη, κατανόηση και επιμονή.
Σήμερα, Δευτέρα 14 Οκτωβρίου το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» θα προβληθεί από την ΕΡΤ1 στις 23:00 μ.μ. (είναι επίσης διαθέσιμη στο Ertflix). Οι περισσότεροι το είχαμε δει όταν ήμασταν ακόμα πολύ μικροί για να ξέρουμε τι σημαίνει η διάλυση μιας οικογένειας και ο πόνος που προκαλεί όταν μια σχέση σβήνει. Όμως η αλήθεια είναι ότι δεν σβήνει πάντα, μεταμορφώνεται και παραμένει αναπόφευκτα μια σχέση ζωής όταν υπάρχουν μάλιστα παιδιά. Ενήλικη πλέον και πολύ ωριμότερη, μετά από σχέσεις που έληξαν, και από όνειρα που άλλοτε προχώρησαν και άλλοτε όχι, είδα την ταινία από άλλη οπτική και διαπίστωσα πόσο βαθιά ανθρώπινη είναι, πόσο ειλικρινής, πόσο πραγματική.
Έτσι, ίσως όλοι θυμόμαστε τον Ντάστιν Χόφμαν σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας που του χάρισε άλλωστε και το Όσκαρ Ά ανδρικής ερμηνείας για την ταινία. Ο Χόφμαν υποδυόταν τον πολυάσχολο, ταλαντούχο διαφημιστή που είχε πολύ μικρή επαφή με το τι γινόταν στο σπίτι του, αφού όλη μέρα δούλευε όχι μόνο για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, αλλά και για να εκφράζεται και να επιβεβαιώνεται ο ίδιος προσωπικά.
Ωστόσο, μια μέρα, η γυναίκα του, η Τζοάνα τον περιμένει ένα βράδυ για να του πει ότι φεύγει προκειμένου να βρει τον εαυτό της. Μετά από ξεσπάσματα θυμού και ένα χάος τόσο στη δουλειά, όσο και στο σπίτι ο Τεντ θα μάθει τι σημαίνει πραγματικά να είσαι γονιός και να φροντίζεις (ή να γνωρίζεις για πρώτη φορά) το παιδί σου. Ακριβώς τότε, όταν πια θα έχει αρχίσει να απολαμβάνει την πατρότητα, η Τζοάνα θα επιστρέψει διεκδικώντας νομικά την επιμέλεια του παιδιού τους.
Ο πικρός δικαστικός αγώνας που θα ακολουθήσει μεταξύ τους είναι δυσβάσταχτος και θα οδηγήσει σε μια κάποια λύση. Όμως η αληθινή λύση εκπορεύεται πάντα από μία και μόνο πηγή: την αληθινή αγάπη. Η ταινία κέρδισε 5 Όσκαρ (και 4 ακόμη υποψηφιότητες) κι έγινε κλασική αναφορά για το θέμα του διαζυγίου.
Ιστορία Γάμου (Marriage Story)
Έπειτα από αρκετές δεκαετίες, ήρθε από το Netflix η ταινία «Ιστορία Γάμου» με πρωταγωνιστές την Σκάρλετ Γιόχανσον και τον Αντάμ Ντράιβερ. Ένα νέο «Κράμερ εναντίον Κράμερ» που ήρθε να μιλήσει για όσα συμβαίνουν σήμερα στους γάμους, στον χωρισμό και στα διαζύγια. Έναν καθρέφτη της δικής μας εποχής. Το συναισθηματικό γαϊτανάκι είναι ακόμα εκεί: θυμός, πικρία, απογοήτευση, επιθυμία για εκδίκηση. Κι εκεί κάπου ένα παιδί που δεν φταίει σε τίποτα. Και ως προς αυτό έχουμε ίσως προχωρήσει λίγο ως κοινωνία. Ότι το παιδί δηλαδή αποτελεί ολοένα και πιο συχνά προτεραιότητα και γνώμονας στη διαχείριση μιας κατάστασης που αφυπνίζει πάντα τα πιο δύσκολα συναισθήματα των ανθρώπων. Συγκινητικοί ήταν οι τόσο πραγματικοί διάλογοι, πόσο πραγματικές και οι κακές στιγμές, πόσος ο πόνος για εκείνον που δεν έχει κατορθώσει να προχωρήσει τόσο γρήγορα όσο ο άλλος. Και βέβαια είναι κι εκείνη η σκηνή με τον Άνταμ Ντράιβερ να τραγουδάει και να διοχετεύει όλα τα συναισθήματα του, κάνοντας την καρδιά μας κομμάτια.
«Η ζωή σε δύο πράξεις» (Stepmom)
Στη ζωή δεν μπορείς ποτέ να προβλέψεις τις στροφές ούτε και πότε θα πέσεις. Η Τζάκι (η Σουζάνα Σάραντον σε μια εξαιρετική ερμηνεία) μεγαλώνει τα παιδιά της. Ο πρώην σύζυγος της (Έντ Χάρις) έχει προχωρήσει τη ζωή του στο πλευρό μιας πολύ νεότερης γυναίκας, μιας φωτογράφου που είναι εντυπωσιακή, κουλ και μες στα πράγματα, άρα de facto γοητευτική και για τα παιδιά της. Η Τζάκι διατηρεί ακόμα την πικρία του χωρισμού, μα αναγκάζεται τώρα να αποδεχθεί πως και η ασθένεια της οδηγεί στο αναπόφευκτο. Καλείται να αφήσει τα παιδιά της, τα ίδια της τα παιδιά, σε μια άλλη γυναίκα. Η σχέση τους είναι στην αρχή συγκρουσιακή, ποτισμένη με ζήλια από τη μία πλευρά, από την άλλη με το δέος μιας κοπέλας που δεν ξέρει πώς να αναπληρώσει μια μητέρα, πώς να πάρει στο μέλλον τα ηνία, έπειτα από μια προδιαγεγραμμένη τραγωδία. Βαθιά ανθρώπινη και γλυκόπικρη αυτή είναι μια ταινία που φωτίζει όλες τις πτυχές για να δείξει πως δεν είναι για κανέναν πρωταγωνιστή της ιστορίας εύκολο, γιατί η ίδια η ζωή δεν είναι εύκολη. Με τις απαραίτητες όμως δόσεις χιούμορ αντέχουμε μια πλοκή που μιλά και πάλι για την ουσία των σχέσεων.
Και μια κωμωδία: «Είναι μπερδεμένο» (“It’s Complicated”)
Το αλαλούμ των σχέσεων και του τι σημαίνει οικογένεια φωτίζει με χιούμορ και η ταινία «Είναι μπερδεμένο». Γιατί αυτή είναι η αλήθεια: Είναι και παραμένει πραγματικά μπερδεμένο και όχι σαν τον trendy όρο του Facebook. Ο Άλεκ Μπόλντουιν συνάπτει εξωσυζυγική σχέση με την πρώην του προδίδοντας τη γυναίκα για την οποία άφησε την πρώην σύζυγό του. Άντε βρες άκρη τώρα. Στο μεταξύ η πρώην σύζυγος (και πάλι η θεϊκή Μέριλιν Στριπ) ξέρει καλά τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτό το παιχνίδι και καλείται τώρα να επιλέξει ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον. Πολύ αστείο, μα και πολύ αληθινό.