Από την Ελένη Σολταρίδου, ψυχολόγο, υποψήφια διδάκτορα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, @elenasoltaridou, TikTok: Elena Soltaridou Psychologist
Δεν ξέρω πως ήταν οι μαμάδες πριν πολλά χρόνια, αν και οι ψυχολόγοι λέμε ότι η σύγκριση δεν ευνοεί κανέναν, και είναι αλήθεια. Νομίζω όμως ότι ορισμένες φορές ο Σεπτέμβριος θα μπορούσε να οριστεί ως crash test. Παράλληλα βέβαια είναι και ο μήνας που οι περισσότεροι γονείς περιμένουν με ανυπομονησία.
Δεν ξέρω αν ξεκουράστηκες ή αν πήγες διακοπές, η αλήθεια όμως είναι ότι από τη στιγμή που τελειώνει η άδεια για όσους εργαζόμαστε, αρχίζουμε να μετράμε αντίστροφα για την έναρξη των σχολείων, μετά από τρεις μήνες χωρίς σχολείο. Μία έναρξη που ενώ άλλοι γονείς την προσμένουμε πώς και τι, άλλοι τη σκεφτόμαστε με άγχος καθώς ξεκινούν τα διαβάσματα, οι υπενθυμίσεις για τον ύπνο και το πρωινό ξύπνημα, το επιβαρυμένο πρόγραμμα, τα διαγωνίσματα, τα παράπονα, τα ωράρια του σαββατοκύριακου, οι φίλοι, τα μαγειρέματα, τα ταπεράκια, το πρόγραμμα για το μαγείρεμα, και πόσα άλλα.
Πού οφείλεται το back to school άγχος;
Συχνά παραπονιόμαστε ότι η ξεκούραση των διακοπών και η ανεμελιά του Αυγούστου ξεθωριάζουν γρήγορα τον Σεπτέμβριο. Ακόμα και όταν τα πράγματα έχουν πια μπει σε μια σειρά, εμείς εξακολουθούμε να νιώθουμε άγχος.
Το άγχος αυτό συχνά εμφανίζεται με σωματοποίηση, διαταραχές ύπνου, διαταραχές όρεξης, αίσθημα αναστάτωσης και ταραχής, υπερένταση, εκνευρισμό, συχνά με δυσκολία συγκέντρωσης, δυσκολία αντίληψης ή και με διαταραχές μνήμης.
Η απάντηση στο “γιατί νιώθουμε άγχος μετά τις διακοπές μας;” αν και εξαρτάται από τα προσωπικά χαρακτηριστικά του καθενός, από το παρελθόν του, το υποστηρικτικό περιβάλλον του και από εξωτερικά γεγονότα, είναι τελικά απλή. Νιώθουμε ένταση, άγχος, ταραχή και αναστάτωση γιατί προσπαθούμε να προσαρμοστούμε, γιατί αντιμετωπίζουμε γεγονότα και αντιδράσεις που δεν μπορούμε ακόμα να ελέγξουμε ή να προβλέψουμε, γιατί προσπαθούμε να έχουμε ένα ιδανικό αποτέλεσμα, γιατί θέλουμε να χτίσουμε το πρόγραμμα όπως εμείς το έχουμε σχεδιάσει.
5 χρήσιμα tips από μαμά προς μαμά
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το άγχος του Σεπτεμβρίου; Σε αυτή την προσπάθεια προσαρμογής και την έναρξη του μαραθωνίου που λέγεται “νέα σχολική χρονιά”, θα ήταν χρήσιμες οι παρακάτω συμβουλές:
1.Βρες χρόνο για σένα:
Ο χρόνος ποτέ δεν θα είναι αρκετός. Και όταν υπάρχει χρόνος, εμείς θα θέλουμε να τον εκμεταλλευτούμε για να κάνουμε πράγματα για τα παιδιά μας. Πάντα με συγκλονίζει αυτό το βίντεο που διαδραματίζεται στο αεροπλάνο την ώρα της απογείωσης και δείχνει ότι μία μαμά πρέπει πρώτα να βάλει τη μάσκα οξυγόνου σε εκείνην και μετά στα παιδιά της. Όσο και να μας συγκλονίζει, είναι αλήθεια. Γιατί αν δεν είμαστε καλά εμείς, δεν μπορούμε να έχουμε μία υγιή σχέση με τα παιδιά μας. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να έχουμε χρόνο και για εμάς, χωρίς να νιώθουμε ότι προσπαθούμε να χωρέσουμε στην ίδια τη ζωή μας.
2.Ζήτα βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι:
Οι σύμμαχοι είναι πολύτιμοι, για αυτό ας μην φοβόμαστε να ζητάμε βοήθεια. Κι αν σκέφτεσαι ότι οι άλλοι πρέπει να κάνουν αυτό που θα κάναμε εμείς στη θέση τους ή ότι το αποτέλεσμα δεν θα είναι το ίδιο όπως αν το κάναμε εμείς, μπορεί να είναι αλήθεια. Όμως, επίσης αλήθεια είναι το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να αγγίξουμε τα όρια των ανοχών και των αντοχών μας για να τα καταφέρουμε.
3.Λέγε όχι χωρίς ενοχές:
Το όχι και τα όρια έχουν μία μεγάλη δύναμη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ενεργοποιούνται οι ενοχές μας όταν χρειάζεται να λέμε όχι στα παιδιά μας, όμως περισσότερες ενοχές νιώθουμε όταν σκεφτόμαστε ότι τους φωνάζουμε ή όταν δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τα συναισθήματά μας σε στιγμές κρίσεις.
4.Μην αφήνεις για αύριο όσα μπορείς να κάνεις σήμερα:
Η αναβλητικότητα είναι σύμμαχος του άγχους. Ακόμα και αν νιώθουμε πιο ήρεμοι τη στιγμή που αφήνουμε για αργότερα όσα πρέπει να γίνουν, θυμήσου ότι η αναβλητικότητα σημαίνει αποφυγή και συντηρεί αρνητικά συναισθήματα.
5.Διαφύλαξε την κουλτούρα σου:
Αν με ρωτούσες ποια θεωρώ την πιο πολύτιμη συμβουλή για τη διαχείριση του άγχους της νέας σχολικής χρονιάς και της επανένταξής μας στην καθημερινότητα, θα σου έλεγα χωρίς δεύτερη σκέψη το εξής: Τη διαφύλαξη της κουλτούρας και της φιλοσοφίας της ζωής που κουβαλάει ο καθένας μας. Χτίσε, λοιπόν, την κουλτούρα σου και προσπάθησε να είσαι μέσα στην κάθε στιγμή απολαμβάνοντάς την, εστιάζοντας στα όμορφα κομμάτια της, χωρίς να περιμένεις το επόμενο Σαββατοκύριακο, την επόμενη άδεια, τις επόμενες διακοπές.
Πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες, αφορμές για το άγχος, αιτίες για να αμφισβητούμε τον εαυτό μας. Όμως, αν δεν πιστέψουμε σε εμάς και δεν νιώσουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, πάντα θα φοβόμαστε περισσότερο το σκοτάδι μας χωρίς να απολαμβάνουμε το φως.